Ο ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ 2021 ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΙΕΡΙΣΣΟΥ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Τό 2021 εἶναι ἕνας χρόνος “ὁρόσημο” τόσο γιά τή Χώρα ὁλάκερη, τήν Ἑλλάδα μας, ὅσο καί γιά τό Γένος, τόν ἁπανταχοῦ τῆς γῆς Ρωμηό! Ἡ Ρωμηοσύνη φόρεσε καί πάλι τά φτερά τά γιορτινά της τά μεγάλα κι ἄστραψε καί βρόντηξε τό καριοφίλι, δίδοντας καί πάλι μαθήματα στούς Λαούς τί θά πῆ Ρωμαίϊκο φιλότιμο καί τσαγανό! Κι ἡ φουστανέλλα ἀντάμα μέ τό ράσο χόρεψε στίς ράχες μέ τ’ ἀηδόνια συντροφιά καί στά περιγιάλια ταιριαστά μέ τοῦ ζέφυρου τήν ἁρμύρα ἔψαλε τό χερουβικό τοῦ λυτρωμοῦ τό δοξαστικό: “… Καί σάν πρῶτα ἀνδρειωμένη, Χαῖρε, ὤ χαῖρε, Ἐλευθεριά!”.

Γιορτάζουμε τά 200 χρόνια τῆς λευτεριᾶς μας, λευτεριά πού ἀπό τό 1453 πληγωμένη καί καθημαγμένη κούρνιασε σάν σπίθα στή στάχτη τοῦ θυμιατοῦ τῆς Ἐκκλησιᾶς, φώλιασε στοῦ ἁγιοπότηρου τή ζωηφόρο ἀνάσα, κλώστηκε ὑπομονετικά στούς τρούλλους τῶν Μοναστηριῶν καί τράφηκε μέ τά κυλλυβογράμματα τοῦ Ὀκτωηχιοῦ ἀπό τόν παπᾶ καί τόν καλόγερο στόν “νάρθηκα” τοῦ Κρυφοῦ Σχολειοῦ!

Θά τό βροντοφωνάξουμε κι ἄς τό “ξεχνοῦν” ἤ τό πολεμοῦν λυσσαλέα … κάποιοι: Ἡ Ἐκκλησία γίνηκε τό Ἀρτοφόριο τῆς λευτεριᾶς μας καί τά λάβαρα τῶν Ἐκκλησιῶν μας ὑψώθηκαν καί γίνηκαν τά πρῶτα μπαϊράκια τῆς Ἐπανάστασης στόν Μωριά, τή Ρούμελη, τή Μακεδονία, τήν Χάλκιδική καί τά νησιά μας! Τό ράσο ποτίστηκε πρῶτα μέ αἷμα παλιγγενεσίας κι ἀκολούθησαν οἱ πάντες! Αὐτή εἶναι ἡ ἀλήθεια πού ὁ ἁπανταχοῦ Ρωμηός ἐνστερνίζεται κι ὡς φυλαχτάρι τίμιο κουβαλάει βαθιά στά φυλλοκάρδια!

 

Γι’ αὐτό εἴπαμε κι ἐμεῖς φέτος ν’ ἀφιερώσουμε τό Ἡμερολόγιο τῆς Μητροπόλεώς μας σ’ αὐτή τή συστατική τῆς Ἑλλάδας μας ἀλήθεια-ταυτότητα καί νά περιλάβουμε λίγες, μά σημαδιακές Χαλκιδικιώτικες πινελιές στόν πίνακα τῆς ρωμαίϊκης θυσίας, δηλαδή τή συμβολή τοῦ ράσου στόν ξεσηκωμό τῆς Χαλκιδικῆς, εἰς πεῖσμα τῶν γραικύλων καί “διαφωτιστάδων” πού ἱδρωκοποῦν γιά νά πνίξουν στῆς ἀνιστόρητης ἀμάθειάς τους τά μουχλιασμένα ἀπόνερα ἤ στῶν νεοπαγῶν ἰδεοληψιῶν τους τό “πολύχρωμο” δηλητήριο τήν ἀλήθεια!

Τοῦτος ὁ ξεσηκωμός, ἡ ἐθνεγερσία ἀπ’ ἄκρου εἰς ἄκρον τῆς Ρωμηοσύνης, παρ’ὅτι ξέσπασε μέσα σ’ ἕνα κλῖμα εὐρωπαϊκό διαποτισμένο ἀπ’ τίς ἰδέες τῆς Γαλλικῆς Ἐπανάστασης καί τοῦ λεγόμενου Διαφωτισμοῦ, εἶχε τή δική του “ζύμη” καί “ταυτότητα”. Δέν διέθετε – οὔτε καθ’ ὑποψίαν – χαρακτηριστικό ταξικῆς ἐπαναστάσεως, οὔτε ἔλαβε σάρκα καί ὀστᾶ γιατί ἀνδρώθηκε μέ πολιτικές ἤ φιλοσοφικές ἐμφυλιοπολεμικές ἰδέες ἤ περισσότερο ἰδεοληψίες. Ὑπῆρξε ξεκάθαρα καί λεβέντικα ἀγώνας ἀπελευθερωτικός, μέ σκοπό τήν ἀποτίναξη τοῦ Τούρκου, Ὀθωμανοῦ, Μουσουλμάνου Δυνάστη. Τό Ἔθνος τῶν Ρωμηῶν διεκδίκησε τήν ἐλεύθερη ὑπόστασή του καί μέ τή δύναμη τοῦ Θεοῦ καί τίς θυσίες του τό πέτυχε!

Ὁ θρυλικός Γέρος τοῦ Μοριᾶ, ὁ Θοδωράκης Κολοκοτρώνης, ἀρχιστράτηγος καί ψυχή τῆς Ἐπαναστατημένης Ἑλλάδας, στίς 13 Νοεμβρίου τοῦ 1838 στόν περίφημο λόγο του πρός τούς Γυμνασιόπαιδες στήν Πνύκα τοῦ Κλεινοῦ Ἄστεως σημειώνει: «Ὅταν ἀποφασίσαμε νά κάμωμε τήν Ἐπανάσταση, δέν ἐσυλλογισθήκαμε οὔτε πόσοι εἴμεθα οὔτε πώς δέν ἔχομε ἅρματα οὔτε ὅτι οἱ Τοῦρκοι ἐβαστοῦσαν τά κάστρα καί τίς πόλεις οὔτε κανένας φρόνιμος μᾶς εἶπε “ποῦ πᾶτε ἐδῶ νά πολεμήσετε μέ σιταροκάραβα βατσέλα”, ἀλλά ὡς μιά βροχή ἔπεσε εἰς ὅλους μας ἡ ἐπιθυμία τῆς ἐλευθερίας μας, καί ὁ κλῆρος μας καί οἱ προεστοί καί οἱ καπεταναῖοι καί οἱ πεπαιδευμένοι καί οἱ ἔμποροι, μικροί καί μεγάλοι, ὅλοι ἐσυμφωνήσαμε, εἰς αὐτό τό σκοπό καί ἐκάμαμε τήν Ἐπανάσταση»! Καί καταλήγει ὁ Γέρος παροτρύνοντας τά παιδιά μας: «Πρέπει νά φυλάγετε τήν πίστη σας καί νά τή στερεώσετε, διότι, ὅταν ἐπιάσαμε τά ἅρματα, εἴπαμε πρῶτα ὑπέρ Πίστεως καί ἔπειτα ὑπέρ Πατρίδος»!

Ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας κατά τήν Ἐπανάσταση τοῦ ’21 ἦταν μοναδικός, γιατί ἦταν ΕΘΝΑΡΧΙΚΟΣ! Ἦταν ἡ ἴδια ΕΘΝΑΡΧΟΥΣΑ Ἐκκλησία πού ἀπ’ τήν Ἅλωση τῆς Πόλης μέχρι καί σήμερα οὐδέποτε ἀπέβαλε αὐτή της τήν ὑποστασιακή ἰδιότητα, τόν μανδύα τῆς ΜΑΝΑΣ! Τρεῖς ἦταν οἱ βασικοί στόχοι τοῦ ταπεινοῦ μά ἀειφεγγοῦς Φαναρίου, τῆς Ἐκκλησίας δηλαδή, μέσα στό σκοτάδι αὐτῆς τῆς περιόδου. α) Ἡ διατήρηση τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσας καί Παιδείας. β) Ἡ καλλιέργεια τοῦ ἡρωϊκοῦ πνεύματος, βασισμένη στήν ἔνδοξη Ἑλληνική ἱστορία καί φύτρα τῶν προγόνων μας καί ποτισμένη μέ τίς θυσίες τοῦ Κλήρου. Καί γ) Ἡ ἀναστολή τοῦ ἰσοπεδωτικοῦ ἐξισλαμισμοῦ, πού ἦταν ταυτόχρονα καί ἀναχαίτιση τοῦ ἐκτουρκισμοῦ! «Εἶναι χαρακτηριστικό, γράφει ὁ φίλος καί συμφοιτητής μου Καθηγητής τοῦ Α.Π.Θ. κ. Μιχαήλ Τρίτος, τό γεγονός ὅτι στούς καταλόγους τῶν ἑλληνικῶν σχολείων καί τῶν ἑλλήνων λογίων, πού συνέταξαν ὁ Ματθαῖος Παρανίκας καί ὁ Κων/νος Σάθας τά 2/3 καί πλέον τῶν δασκάλων ἦσαν ἱερωμένοι… Μονάχα ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, πού ὑπῆρξε τό μεγαλύτερο κεφάλαιο τῆς φυλῆς μας στά χρόνια τῆς τουρκοκρατίας, ἡ ἐπιφανέστερη λαοπαιδευτική καί νεοπατερική μορφή τῆς νεοελληνικῆς ἐθνότητας καί ὁ ἐπιβλητικότερος λαϊκός ἀναγεννητής τῶν τελευταίων χρόνων τῆς σκλαβιᾶς, ἵδρυσε περισσότερα ἀπό διακόσια , σημερινά δημοτικά σχολεῖα καί τριάντα ἑλληνικά, κάτι σάν τά σημερινά Γυμνάσια, πού ἦταν πραγματικός ἄθλος γιά τήν ἐποχή μας»! Κι αὐτός ἀκόμα ὁ Ἀδαμάντιος Κοραής, ὁ τόσο διαποτισμένος ἀπ’ τίς ἰδέες τῆς Ἑσπερίας καί πού τόσο πολύ ἦρθε σέ ρήξη μέ τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Ε΄, τόν Πατριάρχη τῆς ὀδύνης, γιά τήν ποιότητα τῆς Παιδείας τοῦ Γένους, στά σχολεῖα πού τό Φανάρι ἵδρυσε καί λειτούργησε γιά τά παιδιά του, δέν δίστασε νά ὁμολογήση ὅτι «πρῶτος ὁ Κλῆρος ἄρχεται τῆς ἀναμορφώσεως τοῦ Ἔθνους διά τῆς Παιδείας», καί νά συμπληρώση εὐλαβικά: «Εἰς τήν Ἐκκλησίαν, ὡς εἰς κοινήν μητέρα, εἶναι τό Γένος προσκεκολλημένον καί διά τήν θρησκείαν καί διά τήν μητρικήν φροντίδα, τήν ὁποίαν δείχνει καθ’ ἑκάστην»! Ἄλλωστε ὁ πρῶτος ὑπουργός – μινίστρος – τῆς Παιδείας τοῦ ἐλεύθερου Ἔθνους ἦταν κληρικός: Ὁ Ἐπίσκοπος Ἰωσήφ Ἀνδρούσης, ὡς τιμή τῶν παιδιῶν στή μάνα τους, τήν Ἐκκλησία!

Ἄς μή λησμονοῦν μερικοί “ἄκαπνοι” καί μαλθακοί σημερινοί κονδηλοφόροι πώς ὁ Γάλλος Πρόξενος Πουκεβίλ γράφει ὅτι οἱ Τοῦρκοι θανάτωσαν ἕντεκα Πατριάρχες καί ἑκατό περίπου Ἐπισκόπους. Σέ ἕξι χιλιάδες δέ ἀνεβάζει τούς θανατωθέντες λειτουργούς τῆς Ἐκκλησιᾶς! Ἄς μή ξεχνοῦν τόν ποταμό τῶν αἱμάτων τῶν Νεομαρτύρων μας πού ὑψώθηκε ὡς ἀντιστασιακή καί ἀνασχετική δύναμη στόν ὁδοστρωτῆρα τοῦ θρησκευτικοῦ καί ἐθνικοῦ ἀποχρωματισμοῦ καί κυρίως στή λαίλαπα τοῦ παιδομαζώματος καί τοῦ γενιτσαρισμοῦ, πλουτίζοντας τά ζώπυρα τοῦ Γένους!

Ναί, τό κηρύσσουμε περήφανα δακρύοντες: «Ἡ Ἐκκλησία, τά Μοναστήρια μας – ἡ μπαρουταποθήκη κι ὁ τροφοδότης τοῦ Ἀγῶνα – καί ὁ Κλῆρος διέσωσε τήν ἐθνική αὐτοσυνειδησία καί τήν ταυτότητα τῶν Ἑλλήνων»! Μέ τό στόμα δέ τοῦ Γιάννη Συκουτρῆ ὁμολογοῦμε: «Ἡ Ἐκκλησία πολλάκις τόν τελείως δευτερογενῆ δι’ αὐτήν ἐθνικόν σκοπόν ἔθεσεν ὑπεράνω τοῦ καθαρῶς θρησκευτικοῦ καί τοῦ ἰδίου της ὡς ὀργανισμοῦ αὐτοτελοῦς συμφέροντος»! Τό “Κύριε ἐλέησον”, τό Εὐαγγέλιο καί τό “Χριστός Ἀνέστη” ψελνόταν στήν Ἑλληνική ἀπ’ τόν ψάλτη, τόν παπᾶ καί τόν καλόγερο κι ἀκολουθοῦσε ὁ Λαός μέ τ’ ἁγιοκέρι του στό χέρι, ἄς μή τό λησμονοῦν οἱ ἐκ τοῦ ἀσφαλοῦς λιμοκοντόροι τοῦ μικροφώνου καί τῆς πένας … Καί ψελνόταν ἔτσι λεβέντικα γιά νά θυμίζη στόν ραγιᾶ ὅτι εἶναι Ρωμηός κι ὀρθόδοξος!

Ὁ Παν. Ἀρχιμ. π. Χρυσόστομος Μαϊδώνης, Ἐπίτιμος Πρωτοσύγκελλος καί Ἱεροκῆρυξ τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως, ἔλαβε τήν εὐλογία τό φετινό Ἡμερολόγιο νά ’ναι μέ λίγες ἀράδες ἀφιερωμένο στή συμβολή τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκλησίας στήν Ἐπανάσταση τοῦ ’21. Κι ἔκανε ἄριστα τή δουλειά του. Τόν εὐχαριστοῦμε ἀπό καρδιᾶς καί τόν ἐπαινοῦμε γιά τήν “προσκομιδή” τῆς θυσιαστικῆς του ἀγάπης.

Ἐμεῖς ἁπλά ἔχουμε νά ὑπογραμμίσουμε τάς ἑξῆς. Ἡ Ἐπανάσταση στή Χαλιδική εὐλογήθηκε μέ δοξολογία στίς 17 Μαΐου τοῦ ’21 στόν Ναό τοῦ Πρωτάτου στό Ἅγιον Ὄρος, προεξάρχοντος τοῦ Μητροπολίτου Μαρωνείας Κωνσταντίου, γεννημένου στά Μαντεμοχώρια τῆς Χαλκιδικῆς μας τή δεκαετία τοῦ 1770, παρουσίᾳ τῆς ἱερᾶς Κοινότητος, ὅπου ὁ Ἐμμανουήλ Παπᾶς κηρύσσει τήν ἔναρξη τῆς Ἐπαναστάσεως στή Μακεδονία κι ἀναγορεύεται Ἀρχηγός καί προστάτης τῆς Μακεδονίας. Ἀκόλουθοί του καί 1.000 καλόγεροι ἁγιορεῖτες καί στό πλευρό του Ἡγούμενοι τῶν Μονῶν, ἐνῶ ὑπασπιστής του γίνεται ἡ μοναχός Γεδεών Ξενοφωντινός καί σκιά τοῦ ὁ Μαρωνείας Κωνστάντιος.

Στήν Ἱερισσό ἀπό τόν Ἰούνιο τοῦ 1821 στήριγμα τοῦ Ἐμμανουήλ Παπᾶ ὁ Ἱερομάρτυς καί Ἐθνομάρτυς Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Ἰγνάτιος πού τίθεται στήν ὑπηρεσία τοῦ Ἀγῶνα. Εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού ἔκανε τά πάντα γιά τή διαφύλαξη τῶν κειμηλίων τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί βρῆκε τραγικό θάνατο ἀπό τούς Τούρκους ὡς κύριος ὑποκινητής καί συντονιστής τῆς Ἐπαναστάσεως, μένοντας ἀκλόνητος στή Χαλκιδική, σώζοντας ὅμως τό ποίμνιό του πού τραβηξε γιά τά νησιά τῶν Σποράδων …

Ἀκόλουθος τοῦ Ἱερισσοῦ Ἰγνατίου καί ὁ ἡρωϊκός Ἐπίσκοπος Ἀρδαμερίου Ἰγνάτιος, ὁ δάσκαλος πού γεννήθηκε τό 1769 στά Ἀμπελάκια τῆς Θεσσαλίας καί ἀπό τό 1804 τόν συναντᾶμε στήν Ἐπισκοπή Ἀρδαμερίου. Σέ ἐπικοινωνία μέ τόν Ἀλέξανδρο Ὑψηλάντη κηρύττει τήν Ἐπανάσταση στή Γαλάτιστα καί βάζει φωτιά στό Μητροπολιτικό του οἴκημα γιά νά διατρανώση τό κόψιμο κάθε δεσμοῦ μέ τή δουλεία καί νά ξεσηκώση τούς ἀναποφάσιστους. Μπροστά στούς ἀγῶνες διατρέχει ὅλη τήν Ἑλλάδα ὡς μπουρλοτιέρης ψυχῶν καί στίς 17 Σεπτεμβρίου τοῦ 1839 ἀφήνει τήν τελευταία του πνοή κι ἐνταφιάζεται στήν Ἱερά Μονή Ἀσωμάτων Πετράκη τῶν Ἀθηνῶν.

Τέλος ὁ π. Χρυσόστομος κάνει ἀναφορά στόν λεοντόκαρδο Μητροπολίτη Μαρωνείας Κωνστάντιο τόν συντοπίτη μας, τό δεξί χέρι τοῦ Ἐμμανουήλ Παπᾶ καί συμπολεμιστή του πού ἐγκαταλείπει τή Μητρόπολή του γιά νά λάβη ἐνεργό δράση στήν Ἔνοπλη Ἐπανάσταση κατά τῶν Ὀθωμανῶν. Πρόκειται γιά τόν Ἐθνεγέρτη τῆς Ροδόπης. Μπροστά στίς μάχες στή Χαλκιδική, τραυματίζεται στή μάχη τῆς Ρεντίνας πού σημαία τῶν Μακεδόνων γίνεται τό δεικνυόμενο λάβαρο τοῦ Ἀναλαμβανομένου Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, δανεισμένο ἀπό τῆς μάνας Ἐκκλησιᾶς τό ἅγιο Βῆμα. Ὁ Μεχμέτ Ἀβδούλ Πασᾶς στό Ἅγιον Ὄρος τόν Δεκέμβριο τοῦ ’21, ἡσυχάζει μόνο σάν βρίσκει θαμμένο τόν ἡρωϊκό Δεσπότη, πού πληγωμένος –μεταξύ Ὀκτωβρίου καί Δεκεμβρίου τοῦ ’21– στό Ἁγιώνυμο Ὄρος ἀφήνει τήν τελευταία πνοή του.

Τί τά θές: “Λευτεριά καί Ρωμηοσύνη εἶν’ ἀδέλφια δίδυμα”, κατά τόν νεοέλληνα μεγάλο μας ποιητή Γιάννη Ρίτσο. Πιότερο λαμπρά ὁ Ἐθνικός ποιητής τῆς Κύπρου μας Βασίλης Μιχαηλίδης στό “Τραγούδι τοῦ Κυπριανοῦ”, Ἐθνομάρτυρος Ἀρχιεπισκόπου Κύπρου (1756-1821), βάζει στό στόμα τοῦ μαρτυρικοῦ Ἀρχιεπισκόπου νά ἀπαντᾶ ἀγέρωχος στόν Κιουτσούκ Μεχμέτ πού τόν ἀπειλεῖ νά σφάξη καί νά κρεμάση τούς Ρωμηούς:

“Ἡ Ρωμιοσύνη ἔν φυλή συνόκαιρη τοῦ κόσμου,

κανένας δέν ἐβρέθηκεν γιά νά τήν -ι-ξηλείψη,

κανένας, γιατί σκέπει την πού τ’ ἄψη ὁ Θεός μου.

Ἡ Ρωμιοσύνη ἔν νά χαθῆ, ὄντας ὁ κόσμος λείψη!”.

Ἄς τό θυμοῦνται καλά τό μήνυμα τοῦτο οἱ πάντες κι ἄς μή ξεχνοῦν ὅτι βγῆκε ἀπό Δεσπότη στόμα, τῆς Ἐκκλησιᾶς διακόνου ἁγιασμένου!

Τό νέο ἔτος, τό 2021, εὔχομαι ὡς πνευματικός Σας πατέρας νά γίνη ἡ ἀφορμή κι ὁ σπόρος ἀνακαινίσεως κι ἀναπλάσεως τοῦ Ἔθνους μας καί κυρίως ὁ “μπάτης” πού θά “σβήση τή γραφή” τῆς λησμονιᾶς, καθώς γράφει στήν “Ἄρνησή” του ὁ Σεφέρης, καί τῆς διχόνοιας τό “τροπάρι” θά πάψη, “τροπάρι” πού εὐκαίρως-ἀκαίρως σιγοψιθυρίζουν στ’ αὐτιά μας κάποιοι “πρόθυμοι” διάττοντες ἀστέρες τοῦ ἀριβισμοῦ …

Καλό, Χριστευλόγητο καί πανευφρόσυνο

τό 2021.