Ὁ διαλογισμός
καί ὁ ἐκπαιδευτικός κόσμος
(Κείμενο ἀπό τό ἔντυπο
«Ὀρθοδοξία καί αἵρεσις» τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μαντινείας καί Κυνουρίας, τεῦχ. 108, Ἰούλ. – Σεπτ 2019).
Ἡ σημερινή ἐκπαιδευτική πραγματικότητα
Μέ τίς διάφορες ἀπανωτές μεταρρυθμίσεις στά ἀναλυτικά προγράμματα τῆς σχολικῆς ἐκπαίδευσης δέν ἀποσυντονίστηκε μόνο ἡ ἐκπαιδευτική κοινότητα, ἀλλά νοθεύτηκε σέ μεγάλο βαθμό ὁ χαρακτήρας μιᾶς ἑνιαίας καί ἐθνικῆς παιδείας, θυσία στόν βωμό τῆς ἀλλοπρόσαλλης παγκοσμιοποίησης. Ἐπίσημη θρησκεία ἔγινε πλέον ὁ ἰσοπεδωτικός καταναλωτισμός μέ τεχνοκρατικό ἔνδυμα καί, κυρίως, ὁ διαπολιτισμικός καί διαθρησκειακός συγκρητισμός. Οἱ ἐκπαιδευτικοί ἀναγκάζονται νά σέρνονται πίσω ἀπό τό ἅρμα τοῦ ἑκάστοτε τυποποιημένου κρατικοῦ δόγματος. Πλέον ἡ κρίση μοντερνισμοῦ, ἀντιθεϊσμοῦ καί δῆθεν ἐλευθεροφροσύνης τούς δεσμεύει: θά βρεθοῦν ὀπισθοδρομικοί ἄν δέν συγκατατεθοῦν στή «λογική» τοῦ «πρωτοτύπου», δηλαδή ἑνός συγκεχυμένου κόσμου, χωρίς Χριστό καί Ἐκκλησία. Συμβούλευε τούς ὀπαδούς του ὁ διδάσκαλος μιᾶς νεοβουδιστικῆς ὀργάνωσης, πού ἐπισκέφτηκε προσφάτως τή χώρα μας: «Τούς ἐκπαιδευτικούς τῶν πρώτων τάξεων τραβῆξτε. Στίς μεγαλύτερες τάξεις τά παιδιά διαμορφώνουν τίς ἀπόψεις τους, μέ θρησκευτικά ἤ ὄχι, ἀλλά τά μικρά τά κατευθύνει ὁ δάσκαλός τους. Τότε νά τά ἁλιεύετε»! Ἔτσι ἰνδουϊστές καί βουδιστές γκουρού ἔρχονται σάν σωτῆρες νά διαφωτίσουν τόν ἄτακτο νεοελληνικό λαό!
Ἀκόμη καί Ὀρθόδοξη ἐνορία στό Λονδῖνο προσέλαβε δασκάλους τῆς γιόγκα. Τί κι ἄν ἄλλες Μητροπόλεις τήν καταδικάζουν ὡς μυστικιστική πρακτική τῆς Ἄπω Ἀνατολῆς; Ἡ συγκεκριμένη ἐνορία δέν διοργανώνει Κατηχητικά Σχολεῖα ἤ ἀθλητικές δραστηριότητες, ἀλλά προσφέρει «ἐναλλακτικές» στιγμές στούς ἐνορίτες της. Ἔτσι ἡ γιόγκα, βασική θρησκευτική τελετουργία τῆς ἰνδουιστικῆς θρησκείας ὅπου μέσῳ τῶν ἀσκήσεων καί τοῦ διαλογισμοῦ ὁ ἀσκούμενος (γιόγκι) «αὐτολυτρώνεται» ἀπό τίς συνέπειες τοῦ «κοσμικοῦ κάρμα» καί ἑνώνεται μέ τό ἀπρόσωπο θεῖο, ἔγινε δεκτή στή Δύση σάν ἕνα εἶδος «γυμναστικῆς»!
Προσφάτως ἡ κατάσταση ἐπιδεινώθηκε μέ μιά πρωτόφαντη ἐγκύκλιο τοῦ Ὑπουργείου Ὑγείας, πού προκάλεσε διάφορες ἀντιδράσεις. Ἀπό αὐτές δημοσιεύουμε αὐτούσιο ἕνα χαρακτηριστικό ὑπόμνημα διαμαρτυρίας, μέ τίτλο: «Ἔνσταση γονέων γιά ἐπικίνδυνες πρακτικές βουδιστικοῦ διαλογισμοῦ (mindfulness) στά δημοτικά σχολεῖα». (http://www.ppu.gr/index.php/thematologia/giogka/4715-akros-epikindyni-i-praktiki-mindfulness).
Τό κείμενο τῆς Ἔνστασης γιά τόν διαλογισμό
Περιῆλθε στήν ἀντίληψή μας τό μέ ἀριθ. πρωτ. Γ1γ/ Γ.Φ.3.3,13,18Ζ ΦΑΥ 4,6 (2018) / Γ.Π. 25152/13-4-2018 τοῦ Ὑπουργείου Ὑγείας (Υ.Υ.) μέ θέμα: «Ἐνημέρωση σχετικά μέ τήν ἔγκριση ἀπό τό ΥΠ.Π.Ε.Θ./Ι.Ε.Π. κατάθεσης αἰτημάτων ὀργάνωσης καί ὑλοποίησης παρεμβάσεων / δράσεων… 2018-2019» ΑΔΑ: 7 ΝΦ 4465 ΦΥΟ-ΜΩΛ.
Οἱ παρεμβάσεις / δράσεις μέ βάση τό παραπάνω ἔγγραφο πού ἔχουν ἤδη ἀναπτυχθεῖ ἀπό τό Υ.Υ. καθώς καί πολλές ἀπό τίς νέες παρεμβάσεις, πού θά κατατεθοῦν ἀπό τό Υ.Υ. γιά ἔγκριση γιά τό σχολικό ἔτος 2018-2019 ἔχουν πολύ ἐνδιαφέρον καί φαίνονται ἀξιόλογες.
Ὅμως ὁ θεματικός ἄξονας: «Προαγωγή Ψυχικῆς Ὑγείας παιδιοῦ καί ἐφήβου» καί πιό συγκεκριμένα ἡ 1η παρέμβαση μέ τίτλο «Ἡ πυξίδα τοῦ ἑαυτοῦ μου» – MINDFULNESS – πιλοτική ἐφαρμογή γιά παιδιά Γ΄, Δ΄, Ε΄ Δημοτικοῦ, μας βρίσκει κάθετα ἀντίθετους.
Καί αὐτό γιατί ἡ διεθνής βιβλιογραφία ἀναφέρει κινδύνους καί παρενέργειες, ἀκόμα καί ἀνεπανόρθωτες γιά τήν ψυχική, ἀλλά καί τήν σωματική ὑγεία προσώπων πού ἀσχολοῦνται μέ τήν πρακτική τοῦ mindfulness καθώς καί μέ ὅλες τίς πρακτικές διαλογισμοῦ.
Τό mindfulness σύμφωνα μέ τούς ὑποστηρικτές του εἶναι ἕνα εἶδος διαλογισμοῦ, πού ἔχει σκοπό νά βοηθήσει τόν ἄνθρωπο μέ πολλαπλούς τρόπους, ὥστε νά ἀνταποκριθεῖ καλύτερα στίς ἀνάγκες τῆς καθημερινότητας.
Ὑπάρχει ὅμως καί ἡ ἀντίθετη ἄποψη ἀπό πολλές ἐπιστημονικές ἐρευνητικές μελέτες πού ἔχουν δημοσιεύσει τά ἀρνητικά ἀποτελέσματα τοῦ mindfulness καθώς καί πολλές ἀνασκοπήσεις, ὅπως ἡ ἐπισκόπηση (overview) γιά τό mindfulness, ἀπό τήν Cochrane Library (μία ἀπό τίς πιό ἔγκυρες βάσεις μελετῶν ἀνασκόπησης), πού συμπεραίνουν ὅτι ὑπάρχει γενική ἔλλειψη στοιχείων σχετικά μέ τήν ἀποτελεσματικότητα τοῦ mindfulness [Rodriguez L. et al 2016 βλ. conclusions].
Σύμφωνα μέ τή μελέτη τοῦ Brown University «Varieties of Contemplative Experience study», πού δημοσιεύτηκε στό ἐπιστημονικό περιοδικό PLoS (Public Library of Science), τό mindfulness εἶναι μία ἀπό τίς πολλές βουδιστικές τεχνικές διαλογισμοῦ, πού διαφημίζονται καί προωθοῦνται στόν δυτικό κόσμο ὡς «Προαγωγή τῆς Ὑγείας». Ἐνῶ τό mindfulness ἀντλεῖ ὑλικό βασισμένο σέ βουδιστικά κείμενα καί διδασκαλίες, προβάλλεται ὡς τεχνική ψυχικῆς καί σωματικῆς ὑγείας. Οἱ διάφορες ἐφαρμογές τοῦ mindfulness ἀποτελοῦν σήμερα σημαντική συνεισφορά στή βιομηχανία διαλογισμοῦ δισεκατομμυρίων δολαρίων. Δυστυχῶς ὅμως ἀποσιωποῦνται οἱ πάρα πολλές παρενέργειές του, πού πολλές φορές εἶναι πολύ σοβαρές καί μή ἀναστρέψιμες [Jared R. et al., 2017, βλ. Introduction].
Αὐτές οἱ δύσκολες ἤ δυσάρεστες καταστάσεις περιγράφονται ἀκόμα καί ἀπό τίς ἴδιες τίς βουδιστικές βιβλιογραφικές πηγές [Jared R. et al., 2017, βλ. Introduction] πού ὅμως τίς δέχονται «ὡς τμῆμα τοῦ δρόμου πρός τόν φωτισμό» [Jolyon Jenkins ΒΒC 2016]. Ὅμως ὅπως ἀναφέρει τό BBC, «αὐτό πού εἶναι περίεργο, γιά ὅσους δέν εἶναι ὀπαδοί θρησκειῶν οἱ ὁποῖες σχετίζονται μέ διαλογισμό, εἶναι ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο μιά πνευματική διαλογιστική πρακτική ἔχει μετατραπεῖ σχεδόν σέ ἰατρική θεραπεία, ἤ ἀκόμα μέρος ἑνός τρόπου ζωῆς» [Jolyon Jenkins ΒΒC 2016].
Ἀναφέρουμε ἐνδεικτικά καί πολύ περιληπτικά τίς σημαντικότερες παρενέργειες τοῦ mindfulness, ἀπό δημοσιευμένες ἐπιστημονικές ἐρευνητικές μελέτες.
Στόν γνωστικό τομέα
Ἔχουν ἀναφερθεῖ ἀδυναμία συγκέντρωσης, προβλήματα μέ τή μνήμη, ἀποσύνδεση ἀπό τό περιβάλλον, παράνοια, παραισθήσεις, ψευδαισθήσεις καί ἀποδιοργανωμένος λόγος [Jared R. et al., 2017, βλ. Description of phenomenology domains, Cognitive], [Utpal D, 2016].
Στόν αἰσθητηριακό καί ἀντιληπτικό τομέα
Καταγράφηκαν ἀλλαγές καί στίς πέντε αἰσθήσεις. Σχετικά μέ τήν ὅραση, συχνή ἦταν ἡ ὑπερευαισθησία στό φῶς, ψευδαισθήσεις μέ τή μορφή ὀπτικῶν φώτων καί σέ μερικές περιπτώσεις ἀναφέρθηκε ἡ παύση κάθε ὀπτικῆς ἀντίληψης. Ἄλλες ἀντιληπτικές στρεβλώσεις περιελάμβαναν στρέβλωση τοῦ χρόνου, τοῦ χώρου καί τῆς πραγματικότητας [Jared R. et al., 2017, βλ. Description of phenomenology domains, Perceptual].
Στόν συναισθηματικό τομέα
Ἔχει ἀναφερθεῖ κυρίως αὐξημένη συναισθηματικότητα, ὅπως φόβος, ἄγχος (πού σέ ὅσους πάσχουν ἀπό Μετατραυματική Διαταραχή Στρές (PTSD) γίνεται ἰδιαίτερα ἐπικίνδυνο), πανικός, αὐξημένη συναισθηματική ἀστάθεια καί εὐαισθησία, διέγερση ἤ εὐερεθιστότητα, οἱ ὁποῖες θά μποροῦσαν νά ἐνταθοῦν σέ θυμό καί ἐπιθετικότητα, ἀλλά καί μειωμένη συναισθηματικότητα ὅπως συναισθηματική ἰσοπέδωση, μερικές φορές ἀκόμη καί πλήρης ἀπουσία συναισθημάτων.
Τά θετικά συναισθήματα μετά ἀπό διαλογισμό mindfulness, ὅπως εὐδαιμονία καί εὐφορία, μερικές φορές ἀκολουθήθηκαν ἀπό ἐπακόλουθη κατάθλιψη, πού σέ ὁρισμένες περιπτώσεις ἔγινε τόσο σοβαρή ὥστε νά ὁδηγήσουν σέ αὐτοκτονικό ἰδεασμό, ἤ ἀντίθετα κλιμακώθηκαν σέ συνθῆκες ἀποσταθεροποίησης, πού ἔμοιαζαν μέ μανία καί ψύχωση, καί συχνά ἀπαιτοῦσαν νοσηλεία.
Στούς ἀσκούμενους μέ ἱστορικό ψυχολογικῶν τραυμάτων ἦταν συνηθισμένη ἡ ἐπανεμφάνιση τῶν τραυματικῶν ἀναμνήσεων καί ἐμπειριῶν [Jared R. et al., 2017, βλ. Description of phenomenology domains, Affective], [Utpal D, 2016].
Στόν σωματικό τομέα
Καταγράφηκαν κυρίως: ἀϋπνία καί ἐφιάλτες καθώς καί μείωση τῆς ὄρεξης καί πρόσληψης τροφῆς. Συχνές ἦταν οἱ ἀναφορές πίεσης καί ἔντασης στό σῶμα ἤ ἔντονου πόνου, πού ξεκινοῦσε ἤ γινόταν πιό ὀξύς κατά τή διάρκεια τῆς πρακτικῆς καθώς καί αἴσθημα θερμότητας καί κρύου εἴτε σέ ὅλο τό σῶμα εἴτε τοπικά. Ἐπίσης ἀναφέρθηκε αὐξημένος κίνδυνος ἐπιληπτικῶν κρίσεων [Jared R. et al., 2017, βλ. Description of phenomenology domains, somatic], [Utpal D, 2016].
Στόν βουλητικό τομέα (πού ἀναφέρεται στήν δύναμη τῆς θελήσεως)
Καταγράφηκαν ἔλλειψη ἐπιθυμίας γιά δραστηριότητες (ἀνηδονία) καί ἐπιδίωξη στόχων (ἀβουλησία). Πολλές φορές οἱ ἀσκοῦντες τό mindfulness χρησιμοποιοῦν τήν τεχνική αὐτή γιά νά ἀποφύγουν ἀπαιτητικές καί δύσκολες ἐργασιακές προκλήσεις [Jared R. et al., 2017, βλ. Description of phenomenology domains, conative], [Utpal D, 2016].
Ὡς πρός τήν ἀλλαγή στήν αἴσθηση τοῦ ἑαυτοῦ:
Ὁρισμένοι ἀσκούμενοι ἀνέφεραν τήν αἴσθηση ὅτι ὁ ἑαυτός τους συγχωνεύθηκε μέ τόν κόσμο, ἐνῶ ἄλλοι ἀντίστροφα ἀνέφεραν ὅτι ὁ κόσμος εἶχε συγχωνευθεῖ μέ τήν αἴσθηση τοῦ ἑαυτοῦ τους. Ἀναφέρθηκαν ἀκόμα πιό ἀκραῖες καταστάσεις, πού οἱ ἀσκούμενοι αἰσθάνονταν ὅτι δέν ὑπῆρχαν καθόλου ἤ ὅτι θά ἐξαφανίζονταν ἤ θά ἦταν ἀόρατοι γιά τούς ἄλλους. Ἀναφορές ἀποπροσωποιήσης (αἴσθημα ἀπομόνωσης ἀπό τίς ψυχικές καί σωματικές διεργασίες) καθώς καί ψύχωση (ἀπώλεια ἐπαφῆς μέ τήν πραγματικότητα) ἀναφέρονται καί σέ ἄλλες δημοσιεύσεις [Jared R. et al., 2017, βλ. Description of phenomenology domains, Sense of self].
Στόν κοινωνικό τομέα
Ἀναφέρθηκαν δυσκολίες στήν ἐργασία καί τήν οἰκογένεια μετά τήν πρακτική τοῦ διαλογισμοῦ mindfulness, πού λογίζονται ὡς κοινωνική ἀναπηρία [Jared R. et al., 2017, βλ. Description of phenomenology domains, Social].
Ἀπό δύο δημοσιεύσεις [Jared R. et al., 2017, βλ. Duration, severity and associated impairment], [Dawn Foster 2016, David Shapiro, καθηγητή τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Καλιφόρνιας, Irvine, τό 1992], ἡ συντριπτική πλειοψηφία τῶν ἀσκουμένων στό mindfulness ἀνέφερε ἀρνητικές ἐμπειρίες, πού ἔβλαψαν τήν καθημερινή τους ζωή ἤ εἶχαν ἀντίκτυπο στή ζωή τους, μέ ἕνα ποσοστό νά ἀναφέρει βαριές ἀνεπιθύμητες ἐνέργειες, μέχρι καί αὐτοκτονία.
Ὅπως ἐπισημαίνουν οἱ ψυχολόγοι Miguel Farias καί Catherine Wilkolm σχετικά μέ τό mindfulness:
«Ὁ βουδιστικός διαλογισμός σχεδιάστηκε γιά νά μήν μᾶς κάνει πιό εὐτυχισμένους, ἀλλά γιά νά ἀλλάξουμε ριζικά τήν αἴσθηση τοῦ ἑαυτοῦ μας καί τήν ἀντίληψη τοῦ κόσμου. Μέ δεδομένο αὐτό, ἴσως δέν προκαλεῖ ἔκπληξη τό γεγονός ὅτι μερικοί θά ἔχουν ἀρνητικές ἐπιπτώσεις. Καί ἄλλοι εἰδικοί ἔχουν καταλήξει σέ παρόμοια συμπεράσματα» [Utpal D, 2016].
Ἡ Βρετανική εἰδησεογραφική ἐφημερίδα «The Guardian» πού ἀσχολήθηκε ἐκτεταμένα μέ τό θέμα προτείνει ἀντί τοῦ mindfulness «ἐναλλακτικές μεθόδους χαλάρωσης, πού μποροῦν νά βοηθήσουν, ὅπως ἀνάγνωση βιβλίων, εὕρεση περισσότερου χρόνου μέ τούς φίλους σας καί ἁπλά, νά μάθετε νά κάνετε διαλείμματα ἀπό τόν φρενήρη ρυθμό τῆς ζωῆς σας» [Dawn Foster 2016].
Λαμβάνοντας ὑπόψη τά παραπάνω, οἱ γονεῖς ζητᾶμε ΝΑ ΑΠΟΣΥΡΘΕΙ ΑΜΕΣΑ ἡ 1η παρέμβαση «Ἡ πυξίδα τοῦ ἑαυτοῦ μου» – MINDFULNESS, τοῦ θεματικοῦ ἄξονα: «Προαγωγή Ψυχικῆς Ὑγείας παιδιοῦ καί ἐφήβου» καί ὅποια ἄλλη παρέμβαση σχετίζεται μέ διαλογισμό, διαλογισμό mindfulness ἤ ὁποιαδήποτε ἄλλη βουδιστικῆς προέλευσης τεχνική.
Ἀρνούμαστε νά γίνουν τά παιδιά μᾶς πειραματόζωα βουδιστικῶν τεχνικῶν, ἐπειδή αὐτές προωθοῦνται καί χρηματοδοτοῦνται.
Δέν δεχόμαστε νά γίνουν τά παιδιά μας χειραγωγήσιμα ὄντα μιᾶς τάχα «μοντέρνας κοινωνίας». Τό πῶς θά χρησιμοποιήσει κάποιος τόν ψυχικό του κόσμο καί τόν ἐγκέφαλό του εἶναι προσωπική του ὑπόθεση.
Οἱ τεχνικές αὐτές, τεχνικές πλύσεως ἐγκεφάλου στήν οὐσία, εἶναι τελείως ἔξω ἀπό τήν ἑλληνική παράδοση, φιλοσοφία, κουλτούρα καί θρησκεία. Τό σχολεῖο ἔχει πολλά νά διδάξει ἀπό τήν πλούσια ἑλληνική μας παράδοση, πού δέν ἔχει τίποτα νά ζηλέψει ἀπό τίς ἀνατολικῆς προέλευσης φιλοσοφίες καί θρησκεῖες. Δέν ἔχει κανένα δικαίωμα τό σχολεῖο νά στρέψει τά παιδιά μας στήν βουδιστική φιλοσοφία καί θρησκεία ἐρήμην μας καί μάλιστα ὅταν ὑπάρχουν τόσες διεθνεῖς ἀρνητικές ἀναφορές.
Ἐπιφυλασσόμαστε παντός νομίμου δικαιώματός μας.
Ἡ Ἱερά Σύνοδος γιά τή γιόγκα
Τό 2015 καθιερώθηκε ἀπό τόν ΟΗΕ ἡ 21η Ἰουνίου ὡς «Παγκόσμιας Ἡμέρα Γιόγκα». Μέ ἀφορμή τό γεγονός, ἡ Ἱ. Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἐξέδωσε τό ἀκόλουθο Δελτίο Τύπου (16/6/2015), ἐνημερώνοντας σχετικά τό Ὀρθόδοξο πλήρωμα (Orthodoxia Info, 16/6/2015):
«Στό πλαίσιο τοῦ σεβασμοῦ τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας, ἡ ὁποία στήν Ἑλλάδα εἶναι συνταγματικῶς κατοχυρωμένη καί σεβαστή, ἀλλά καί τῆς ποιμαντικῆς της εὐθύνης γιά τήν ἀποφυγή δημιουργίας κλίματος θρησκευτικοῦ συγκρητισμοῦ, μέ ἀφορμή τήν πρόσφατη καθιέρωση ἀπό τόν ΟΗΕ τῆς 21ης Ἰουνίου ὡς “Παγκόσμιας Ἡμέρας Γιόγκα”, ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ὑπενθυμίζει στό χριστεπώνυμο Πλήρωμα ὅτι: ἡ “Γιόγκα” ἀποτελεῖ θεμελιῶδες κεφάλαιο τῆς θρησκείας τοῦ Ἰνδουϊσμοῦ, ἔχει ποικιλομορφία σχολῶν, κλάδων, ἐφαρμογῶν καί τάσεων καί ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ “εἶδος γυμναστικῆς”.
Ὡς ἐκ τούτου ἡ “Γιόγκα” τυγχάνει ἀπολύτως ἀσυμβίβαστη μέ τήν Ὀρθόδοξη Χριστιανική Πίστη μας καί δέν ἔχει καμία θέση στή ζωή τῶν Χριστιανῶν.
Ἐκ τοῦ Γραφείου Τύπου».
Μιλώντας στήν ἐφημερίδα «Καθημερινή» (17/6/2015) ὁ Ἀναπληρωτής Καθηγητής τῆς Θεολογικῆς Ἀθηνῶν κ. Κωνσταντῖνος Κορναράκης, ἐξήγησε ὅτι «ὁ ὅρος “συγκρητισμός” ἀναφέρεται στήν ἀλλοίωση τῆς καθαρότητας μιᾶς πίστης ὅταν αὐτή ἔλθει σέ ἐπαφή μέ ξένα πρός τήν ταυτότητά της στοιχεῖα. “Ὑπάρχουν διάφορες διδασκαλίες καί θρησκευτικά συστήματα, πού ἀντέχουν στό μπόλιασμα ἰδεῶν. Κάτι πού δέν συμβαίνει στή χριστιανική ἀντίληψη καί πίστη”, ἀνέφερε ὁ κ. Κορναράκης. […] Γιά κάποιους εἶναι γυμναστική, γιά κάποιους ἄλλους ἡ γιόγκα εἶναι φιλοσοφικό σύστημα πού πρεσβεύει τήν ἕνωση τῆς ψυχῆς μέ τόν Θεό μέσω τοῦ διαλογισμοῦ. “Ἕνας χριστιανός πού μπαίνει στή διαδικασία τῆς γιόγκα, χωρίς νά τό καταλαβαίνει ἐξοικειώνεται μέ ἕνα διαφορετικό τρόπο θεώρησης τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ θείου ἀπό αὐτόν πού προτείνει ὁ χριστιανισμός”, προσθέτει ὁ κ. Κορναράκης».
Τά ἀπότοκα τῆς ἡμιμάθειας καί ἡ στάση μας
Ὡστόσο, τό κοινόβιο
Σατυανάντασραμ στήν Παιανία πανηγύρισε τήν «ἐπέτειο», μέ τήν παρουσία ἐκδοτῶν, συγγραφέων, δασκάλων, ἠθοποιῶν καί καλλιτεχνῶν πάσης φύσεως. Στό κοινόβιο αὐτό συχνά διάσημοι «ἐπισκέπτες» ἐμφανίζονται μέ τά πολυτελή αὐτοκίνητά τους καί ἀποσύρονται σέ κοινότητες (retreats), πού κάνουν ἐντατικά μαθήματα διαλογισμοῦ.
Σέ τέτοιους κύκλους «διαλογιζομένων» καί «ἐξελιγμένων» στίς τεχνικές διαλογισμοῦ δέν χωροῦν ἀντιρήσεις. Αὐτοί ξέρουν τά πάντα, ὅπως κανείς ἄλλος, πλήν τοῦ πάνσοφου διδασκάλου – γκουρού τους, φυσικά! Κατ’ αὐτούς, ὁ Ἁγιασμός τῆς Ἐκκλησίας εἶναι δυναποιημένο νερό λόγω τῆς ψαλμωδίας, ἡ σκέψη κάνει θαύματα ἀφοῦ ὅλοι στή φύση εἴμαστε ἕνα ἀπό τήν ἴδια οὐσία προερχόμενοι, ἡ Ὁμοιοπαθητική θαυματουργεῖ καθώς τά μόρια τοῦ νεροῦ ἔχουν μνήμη ἐνῶ τά φάρμακα τῆς κλασικῆς ἰατρικῆς προέρχονται ἀπό κομπογιαννίτες, ἡ ὑγιεινή ζωή συμβαδίζει μέ τό φιλελεύθερο σέξ, οἱ γκουρού σάν παντογνῶστες μαντεύουν καί ἑρμηνεύουν τά ὄνειρα τῶν πιστῶν τους, ὁ Ἰνδός «δάσκαλος» πού ἔρχεται στήν Ἀθήνα θά ἀγγίξει καί θά «εὐλογήσει» τό φυλαχτό πού φοροῦν στόν τράχηλο, ὁ τίμιος Σταυρός εἶναι ἀποβλητέο σύμβολο, καί τέλος ἡ Ἐκκλησία πού προειδοποιεῖ γιά τόν Γκουρουϊσμό διέπεται ἀπό σκοταδισμό!
Ἀκόμη καί νύξεις γιά «ἡσυχασμό» καί πνευματική ἐνέργεια (κάτι σάν μαγνητικό πεδίο) ψιθυρίζουν οἱ ὀπαδοί τοῦ διαλογισμοῦ, μπερδεύοντας ἀκόμη καί ἡμιμαθεῖς ἐκπαιδευτικούς θεολόγους. Ποιά σχέση, ὅμως, ἔχει ἡ νοερά προσευχή στόν Ἐσταυρωμένο καί Ἀναστάντα Κύριο μέ τά «ὄμ» μιᾶς συμπαντικῆς θεότητας τοῦ τίποτε καί τοῦ πουθενά; Ὁ Χριστός καί ὁ διάβολος δέν συγχρωτίζονται, δέν χωροῦν μαζί στή ζωή μας, δέν συνδυάζονται.
Αὐτοκτονίες, παραισθήσεις, ἀντικοινωνική συμπεριφορά, διαζύγια καί οἰκογενειακές ἐντάσεις, παραπληροφόρηση, ἀντιχριστιανική προπαγάνδα, ἐκμετάλλευση εὐάλωτων προσώπων… ἰδού τό ἐκρηκτικό συνοθύλευμα τοῦ νεογκουρουϊσμοῦ καί τοῦ συγκρητισμοῦ στήν παραδοσιακῶς Ὀρθόδοξη χριστιανική καί ἑλληνική κοινωνία μας, πού κατά τά ἄλλα κινδυνεύει ἀπό τή «μισαλλοδοξία» καί τόν «σκοταδισμό» τῶν ρασοφόρων!
Ὅμως, ποιά εἶναι ἡ δέουσα στάση σέ τέτοια φαινόμενα; Τό πρῶτο βῆμα ἀντίδρασης καί ὑπεύθυνης ποιμαντικῆς εἶναι ἕνα: ἡ ἐνημέρωση τῶν ἀδελφῶν μας. Κληρικοί καί λαϊκοί, μέ τήν εὐλογία τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων, μιλῆστε, ἐνημερῶστε, «δότε λόγον παντί τῷ αἰτοῦντι». Ὅσο γιά τούς προπαγανδιστές τοῦ διαλογισμοῦ: ἀποκαλύψτε τήν πλάνη τους, μέ σώφρονα καί ὑπεύθυνο τρόπο φανερῶστε τήν ὑποκρισία τους, μιλῆστε μέ τήν παρρησία τοῦ Χριστιανοῦ. Ἡ Ἐκκλησία βίαια μέσα οὔτε ἀποδέχεται, οὔτε διαθέτει. Ὅπλο της ἐναντίον τῶν φαινομένων τῆς πλάνης καί τῶν μεθοδειῶν τοῦ διαβόλου εἶναι ὁ λόγος, ἀλλά καί ἡ προσευχή καί ἡ θεία Χάρη, πού πηγάζει ἀπό τά ἱερά Μυστήρια καί ἀπό τήν ἐν Χριστῷ ζωή.
