Η ΑΓΑΠΗ
α΄. Ἡ ἀγάπη στρῶμα τοῦ Θεοῦ
Τώρα σᾶς ἐρωτῶ, ἀδελφοί μου, νά μοῦ εἰπῆτε ποῖον πρέπει, νά μισοῦμεν τόν διάβολον, τόν ἐχθρόν μας, ἤ ν᾽ ἀγαπῶμεν τόν Θεόν μας, τόν ποιητήν μας, τόν πλάστην μας;
Ναί, ἅγιε τοῦ Θεοῦ.
Πολύ καλά τά λέγετε, νά ἔχω τήν εὐχήν σας, καί ἐγώ τό λέγω, μά καί ὁ Θεός χρειάζεται ἕνα στρῶμα διά νά καθήσῃ· ποῖον δέ εἶναι; Ἡ ἀγάπη. Ἄς ἔχωμε λοιπόν καί ἡμεῖς τήν ἀγάπην εἰς τόν Θεόν καί εἰς τούς ἀδελφούς μας καί τότε ἔρχεται ὁ Θεός μας καί μᾶς χαροποιεῖ, καί μᾶς φυτεύει εἰς τήν καρδίαν μας τήν ζωήν τήν αἰώνιον, καί περνοῦμεν καί ἐδῶ καλά καί πηγαίνομεν καί εἰς τόν παράδεισον νά εὐφραινώμεθα πάντοτε».
β΄. Ὁ Ἅγιος ζυγιάζει τήν ἀγάπη
– Ἐδῶ, χριστιανοί μου, πῶς πηγαίνετε; Ἕχετε τήν ἀγάπην ἀνάμεσόν σας; Ἀνίσως καί θέλετε νά σωθῆτε, κανένα ἄλλο πρᾶγμα νά μή ζητήσετε ἐδῶ εἰς τόν κόσμον ἀπό τήν ἀγάπην. Εἶναι ἐδῶ κανένας ἀπό τήν εὐγενίαν σας, ὅπου ἔχῃ αὐτήν τήν ἀγάπην εἰς τούς ἀδελφούς του; Ἄς σηκωθῇ ἐπάνω νά μοῦ εἰπῇ, νά τόν εὐχηθῶ καί ἐγώ, νά βάλω καί ὅλους τούς χριστιανούς νά τόν συγχωρήσωσι, νά λάβῃ μίαν συγχώρησιν, ὅπου νά ἔδινε χιλιάδες φλωρία δέν τήν εὕρισκεν.
Ἐγώ, ἅγιε τοῦ Θεοῦ, ἀγαπῶ τόν Θεόν καί τούς ἀδελφούς μου.
Καλά, παιδί μου, ἔχε τήν εὐχήν. Πῶς σέ λέγουν τό ὄνομά σου;
Κώστα.
Τί τέχνη κάμνεις;
Πρόβατα φυλάγω.
Τό τυρί, ὅταν τό πωλῇς, τό ζυγιάζεις;
Τό ζυγιάζω.
Ἐσύ, παιδί μου, ἔμαθες νά ζυγιάζῃς τό τυρί, καί ἐγώ νά ζυγιάζω τήν ἀγάπην. Τό ζύγι ἐντρέπεται τόν αὐθέντην του;
Ὄχι.
Τώρα νά ζυγιάσω καί ἐγώ τήν ἀγάπην σου, καί ἄν εἶναι σωστή καί δέν εἶναι ξύγικη, τότε νά σέ εὐχηθῶ καί ἐγώ, νά βάλω καί ὅλους τούς χριστιανούς νά σέ συγχωρήσωσι. Πῶς νά σέ κατάλάβω, παιδί μου, πώς ἀγαπᾶς τούς ἀδελφούς σου; Ἐγώ τώρα ἐδῶ πού περιπατῶ καί διδάσκω εἰς τόν κόσμον, λέγω πώς τόν κυρ – Κώστα τόν ἀγαπῶ ὡσάν τά μάτια μου· μά ἐσύ δέν τό πιστεύεις· θέλεις νά μέ δοκιμάσῃς πρῶτον, καί τότε νά μέ πιστεύσῃς. Ἐγώ ἔχω ψωμί νά φάγω, ἐσύ δέν ἔχεις· ἀνίσως καί σοῦ δώσω κομμάτι καί σέ, ὅπου δέν ἔχεις, τότε φανερώνω πώς σέ ἀγαπῶ. Ἀμή ἐγώ νά φάγω ὅλο τό ψωμί καί ἐσύ πεινᾷς, τί φανερώνω; Πώς ἡ ἀγάπη ὁπού ἔχω εἰς σέ εἶναι ψεύτικη. Ἔχω δύο ποτήρια κρασί νά πίω, ἐσύ δέν ἔχεις· ἀνίσως καί δώσω καί σέ ἀπ᾽ αὐτό καί πίῃς, τότε φανερώνω πώς σέ ἀγαπῶ. Ἀμή ἀνίσως καί δέν σοῦ δώσω, εἶναι κάλπικη ἡ ἀγάπη. Εἶσαι λυπημένος· ἀπέθανεν ἡ μήτηρ σου, ὁ πατήρ σου· ἀνίσως καί ἔλθω νά σέ παρηγορήσω, τότε εἶναι ἀληθινή ἡ ἀγάπη μου. Ἀμή ἀνίσως σύ κλαίῃς καί θρηνῇς καί ἐγώ τρώγω, πίνω καί χορέυω, ψεύτικη εἶναι ἡ ἀγάπη μου.
γ΄. Ἡ ἀγάπη στά φτωχά τά παιδιά
– Τό ἀγαπᾶς ἐκεῖνο τό φτωχό παιδί;
Τό ἀγαπῶ.
Ἄν τό ἠγάπας, τοῦ ἔπαιρνες ἕνα ὑποκάμισο ὁπού εἶναι γυμνό, νά παρακαλῇ καί ἐκεῖνο διά τήν ψυχήν σου. Τότε εἶναι ἀληθινή ἡ ἀγάπη, ἀμή τώρα εἶναι ψεύτικη. Δέν εἶναι ἔτσι, χριστιανοί μου; Μέ ψεύτικην ἀγάπην δέν πηγαίνομεν εἰς τόν παράδεισον. Τώρα σάν θέλῃς νά κάμῃς τήν ἀγάπην μάλαμα, πάρε καί ἔνδυσε τά φτωχά παιδιά, καί τότε νά βάλω νά σέ συγχωρήσωσι. Τό κάμνεις τοῦτο;
Τό κάμνω.
Χριστιανοί μου, ὁ Κώστας ἐκατάλαβε, πώς ἡ ἀγάπη πού εἶχεν ἕως τώρα ἦτο ψεύτικη, καί θέλει νά τήν κάμῃ μάλαμα, νά ἐνδύσῃ τά πτωχά παιδιά. Ἐπειδή καί τόν ἐπαιδεύσαμεν, σᾶς πα-ρακαλῶ νά εἰπῆτε διά τόν κυρ – Κώστα τρεῖς φοράς: Ὁ Θεός συγχωρήσοι καί ἐλεήσοι αὐτόν».
δ΄. Ἡ τέλεια ἀγάπη
– Τώρα σᾶς ἐρωτῶ, ἀδέλφια μου, νά μέ εἰπῆτε, ποῖον θέλετε, τόν Θεόν ἤ τόν διάβολον;
Τόν Θεόν θέλομεν.
Ναί, πολύ καλά τό λέγετε, παιδιά μου, φρονιμώτατα, νά ἔχω τήν εὐχή σας, μόνον νά ἰδοῦμεν αὐτήν τήν ἀγάπην. Αὐτή ἡ ἀγάπη ἆρα νά εἶναι πιστή, νά εἶναι τελειωμένη ἤ τῆς λείπει τίποτε πουθενά; Πρέπει νά τό καταλάβωμεν ἀπό λόγου μας· ἐσύ, ἀδελφέ μου χριστιανέ, ἔχεις ἕνα παιδί· ἐγώ σέ τιμῶ καί λέγω καλόν εἶναι τό παιδί σου, ἀλλά τό δέρνω, τό καταφρονῶ, παίρνω τό ψωμίον του καί τό τρώγω. Τί λέγεις, ἔτσι εἶναι ἡ ἀγάπη; Ἡ ἀγάπη, μέ φαίνεται νά λέγῃς, ὄχι δέν εἶναι ἔτσι. Καί ἡμεῖς καθώς ἀγαποῦμεν τόν Θεόν μας νά ἀγαποῦμεν καί τόν ἀδελφόν μας, διατί εἶναι φυσικόν νά ἀγαποῦμεν τόν ἀδελφόν μας, παρά φύσιν εἶναι νά μήν τόν ἀγαπῶμεν. Πρέπει νά ἀγαπῶμεν τόν ἀδελφόν μας, διότι ἔχομεν μίαν Πίστιν, ἕνα Βάπτισμα, τά Πανάχραντα Μυστήρια μεταλαμβάνομεν, ἕνα παράδεισον ἐλπίζομεν νά ἀπολαύσωμεν, μίαν κεφαλήν ἔχομεν, τόν Χριστόν μας».
Η ΑΓΑΠΗ
Ὁ Ἅγιος Κοσµᾶς εἶχε γίνει κατοικητήριο τῆς ἀγάπης. Ἀπό ἀγάπη γιά τόν Κύριο ἀφιέρωσε τή ζωή του σ᾽ Ἐκεῖνον, γενό-µενος µοναχός καί τέλος θυσιάσθηκε.
Ἡ ἀγάπη γιά τούς ἀδελφούς τόν ὁδήγησε στήν ἱεραποστολή τῆς ἀγάπης, στήν ὁδοιπορία τῆς ἀγάπης πρός τούς σκλάβους ἀδελφούς.
α΄. Ὕµνος τῆς ἀγάπης ἀπό τόν Ἅγιο Κοσµᾶ
Ὕµνος τῆς ἀγάπης ἀπό τόν Ἀπόστολο Παῦλο.
Ὕµνος ἀγάπης καί ἀπό τόν Ἅγιο Κοσµᾶ.
«Εἰς ὅποιαν πολιτείαν ἤ τόπον ἤ χώραν ἤ σπίτι εἶναι ἡ ἀγάπη, ἐκεῖ εἶναι ἡ χάρις τοῦ Χριστοῦ µας, εἶναι εὐλογία, ὑγεία, χαρά κaί εὐφροσύνη καί ὅλα τά αγαθά τῆς γῆς. Καί ζοῦν οἱ ἄνθρωποι, ζοῦν τά παιδία των, τά ζῶά των, γίνονται οἱ καρποί τῶν σιταρίων, τῶν ἀµπελίων καί κάθε σπαρτῶν, ὅπου τρέφονται οἱ ἄνθρωποι, καί τούς φυλάγει ὁ Χριστός µας ἀπό κάθε κίνδυνον, καί σωµατικά καί ψυχικά, καί ὅταν ἀποθάνῃ κανείς, πηγαίνει ἡ ψυχή του εἰς τόν παράδεισον.
Καί εἰς ὅποιον τόπον ἤ χώραν ἤ σπίτι ἔχουν ἀµάχην καί ἔχ-θραν, δέν προκόβουν οἱ ἄνθρωποι, δέν ζοῦν οὔτε παιδιά ἀπο-κτοῦν οὔτε τά ζῷά τους µήτε οἱ καρποί ἀπό τά σπέρµατά τους γίνονται καί εἰς βαρύτατα χρέη ἐµβαίνουσι καί καµµίαν χάριν δέν ἔχουν καί ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τούς γελοῦν καί ὅλα τά περίχωρα καί τούς στέλνει ὁ Θεός ἤ ἄνεµον καυτόν ἤ χαλάζια ἤ νερό ἀχαµνόν καί ζηµιώνει τόν τόπον ἐκεῖνον. Ἴδετε, ἀδελφοί µου, τί κακόν πρᾶγµα εἶναι ἡ ἔχθρα, πόσα παιδία γεννᾶ.
Μόνον σᾶς παρακαλῶ νά µήν ἔχετε τελείως ἔχθραν, ὅτι ὁ διάβολος τήν ἔχει µάναν τήν ἔχθραν· τήν ἀµάχην τήν ἔχει ἀδελφήν· καί ὅποιος τίς ἀγαπήσῃ, θέλει περάσει καί ἐδῶ κακά καί καταφρονεμένα, καί ἡ ψυχή του θέλει κολασθῇ».
β΄. Ὁ Θεός λέγεται ἀγάπη
Ὁ Ἅγιος ἀποδίδει τό ὄνομα «Ἀγάπη», ὡς κύριον ὄνομα τοῦ
Θεοῦ. Ὁ Θεός εἶναι Ἀγάπη καί ὀνομάζεται Ἀγάπη.
«Ὁ πανάγαθος καί πολυέλεος Θεός, ἀδελφοί μου, ἔχει πολλά καί διάφορα ὀνόματα· λέγεται καί φῶς, καί ζωή, καί άνάστασις.
Ὅμως τό κύριον ὄνομα τοῦ Θεοῦ μας εἶναι καί λέγεται ἀγάπη».
Διαρκές τό κήρυγμα τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ γιά τόν Κύριο καί Θεό μας, πού εἶναι «ὅλος ἀγάπη».
Ὁ Θεός εἶναι «ὅλος εὐσπλαγχνία», «πανάγαθος καί πολυέλεος».
Ὁ Κύριος ἔχει «πολλήν ἀγαθότητα καί ἀγάπην εἰς τό γένος
μας». «Μᾶς εὐσπλαγχνίζεται ὡσάν πατέρας».
Ἐξ αἰτίας «τῆς εὐσπλαγχνίας του μᾶς καταδέχεται».
Ταυτίζει τήν ἀγάπη μέ τόν ἴδιο τόν Χριστό.
Ἐντοπίζει τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ στήν Σταυρική Θυσία τοῦ
Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος «ὑβρίσθηκε, ἐδάρθηκε, ἐπείνασε, ἐδείψασε,καί ἐσταυρώθηκε, καί ἔχυσε τό αἷμά του διά τήν ἀγάπην μας, διά νά μας ἐλευθερώσῃ ἀπό τάς χεῖρας τοῦ διαβόλου».
γ΄. Ἡ ἀγάπη εἶναι διπλή
Ἡ ἀγάπη εἶναι διπλή. Ἀγάπη πρός τόν Θεό καί ἀγάπη
πρός τούς ἀδελφούς.
Αὐτή τή διπλή ἀγάπη εἶχε ὁ Ἅγιος, γι᾽ αὐτή τή διπλή ἀγάπη μίλησε πρός τόν λαό.
«Πρέπει νά ἔχωμεν δύο ἀγάπας· ἀγάπην εἰς τόν Θεόν μας, καί εἰς τούς ἀδελφούς μας. Φυσικόν μας εἶναι νά ἔχωμεν αὐτάς τάς δύο ἀγάπας· παρά φύσιν εἶναι νά μή τάς ἔχωμεν. Καί καθώς ἕνα χελιδόνι χρειάζεται δύο πτέρυγας διά νά πετᾷ εἰς τόν ἀέρα, οὕτω καί ἡμεῖς χρειαζόμεθα αὐτάς τάς δύο ἀγάπας, διότι χωρίς αὐτῶν εἶναι ἀδύνατον νά σωθῶμεν».
Παρομοιάζει τή διπλή ἀγάπη μέ δύο φτεροῦγες τοῦ χελιδονιοῦ. Αὐτές εἶναι καί οι δύο φτεροῦγες, πού πρέπει νά ἔχει ὁ χριστιανός, γιά νά σωθεῖ.
Τό νά ἔχει ὁ χριστιανός αὐτή τή διπλή ἀγάπη εἶναι φυσικό.
Τό νά ἔχει κανείς μόνο τή μία ἤ νά μήν ἔχει καμμία εἶναι ἀ-
φύσικο.
Ἀποτέλεσμα τῆς ὕπαρξης αὐτῶν τῶν δύο εἰδῶν ἀγάπης εἶναι:
α) νά περάσουμε σ᾽ αὐτό τόν κόσμο καλά,
β) νά πᾶμε στόν παράδεισο,
γ) νά μποροῦμε, νά λέμε τόν Θεό Πατέρα μας.
Ὅταν λείπει ἡ ἀγάπη πρός Ἐκεῖνον καί τούς ἀνθρώπους,
δέν θά περάσουμε καλά σ᾽ αὐτή τή ζωή,
δέν μποροῦμε νά μποῦμε στόν Παράδεισο,
δέν μποροῦμε νά ποῦμε τόν Θεό Πατέρα.
«Ἄς ἔχωμεν λοιπόν καί ἡμεῖς τήν ἀγάπην εἰς τόν Θεόν καί εἰς τούς ἀδελφούς μας, καί τότε ἔρχεται ὁ Θεός μας καί μᾶς χαροποιεῖ, καί μᾶς φυτεύει εἰς τήν καρδίαν μας τήν ζωήν τήν αἰώνιον, καί περνοῦμεν καί ἐδῶ καλά καί πηγαίνομεν καί εἰς τόν παράδεισον νά εὐφραινώμεθα πάντοτε».
Ἐδῶ, ὁ Ἅγιος μᾶς ἀπογειώνει πραγματικά!
Αὐτόν πού ἔχει τή διπλή ἀγάπη ὁ Θεός τόν γεμίζει ἀπό ἀπέραντη χαρά καί φυτεύει μέσα στήν καρδιά του τήν αἰώνια ζωή.
Ἡ ἀγάπη εἶναι ἀπέραντη χαρά.
Ἡ ἀγάπη εἶναι αἰώνια ζωή.
Ἡ ἀγάπη εἶναι παράδεισος.
Ἡ ἀγάπη εἶναι εὐφροσύνη.
Στήν παραβολή τοῦ πολύτιμου διαμαντιοῦ ὁ Ἅγιος λέει, ὅτι τό διαμάντι, γιά νά σταθεῖ, πρέπει νά τοῦ στρώσουμε δύο ὑφάσματα. Τό «πρῶτον πανί εἶναι ὁ Χριστός». Καί τό δεύτερο πανί εἶναι «ἡ ἀγάπη εἰς τόν Θεόν καί εἰς τούς ἀδελφούς». Τότε «στέκει τό διαμάντι, ἤτοι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός καί Θεός».
Ἐδῶ βλέπουμε πάλι νά διδάσκει μέ παραβολικό τρόπο τή
διπλή ἀγάπη.
Δέν εἶναι τέλεια ἡ ἀγάπη, ἄν δέν ὑπάρχει μαζί μέ τήν ἀγάπη στόν Θεό καί ἡ ἀγάπη πρός τούς ἀδελφούς.
«Καί ἡμεῖς καθώς ἀγαποῦμεν τόν Θεόν μας, νά ἀγαποῦμεν
καί τόν ἀδελφόν μας, διατί εἶναι φυσικόν νά ἀγαποῦμεν τόν ἀδελφόν μας. Παρά φύσιν εἶναι νά μήν τόν ἀγαπῶμεν».
Σάν παράδειγμα αὐτῆς τῆς διπλῆς ἀγάπης παρουσιάζει τόν Μωϋσῆ, πού ἀπό μικρό παιδί «ἔλαβε δύο χαρίσματα εἰς την καρδίαν του· ἀγάπην εἰς τόν Θεόν καί εἰς τούς ἀδελφούς του. Ὥστε καί ἡμεῖς οἱ εὐσεβεῖς χριστιανοί νά ἔχωμεν αὐτάς τάς δύο ἀγάπας».
δ΄. Ἡ ἀγάπη πρός τόν Θεόν
Πρέπει νά ἀγαπῶμεν τόν Θεόν, διατί μας ἔδωσε τόσην μεγάλην γῆν, νά κατοιοῦμεν ἐδῶ τόσες χιλιάδες ἄνθρωποι, χορτάρια, βρύσες, ποταμούς, θάλασσαν, ψάρια, ἀέρα, ἡμέραν, νύκτα, φωτιάν, οὐρανόν, ἄστρα, ἥλιον, φεγγάρι. Καί ἡμᾶς μᾶς ἔκαμε εὐσεβεῖς χριστιανούς καί ὄχι αἱρετικούς».
Ἡ μοναχή Μαρία εἶχε πραγματική ἀγάπη πρός τόν Χριστόν. Ὑπερασπίζοντας τήν μοναχική της ἰδιότητα καί τήν ἁγνότητά της ἔβγαλε τά μάτια της «διά τήν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ».
Παράδειγμα ἀσθενοῦς ἀγάπης παρουσιάζει τόν Ἀπόστολο Πέτρο, ὁ ὁποῖος ὑποσχέθηκε, ὅτι θά χύσει τό αἷμα του «διά τήν ἀγάπην» τοῦ Χριστοῦ. Ὅμως διαψεύθηκε. Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος τόν προειδοποίησε: «Ἐσύ ὅπου λέγεις ὅτι μέ ἀγαπᾶς θά μέ ἀρνηθῇς ἀπόψε», πρᾶγμα πού ἔγινε. Μετά τήν Ἀνάσταση ὁ Κύριος τόν ρώτησε τρεῖς φορές: «Πέτρε, μέ ἀγαπᾶς; Καί τόν ἠρώτησε τρεῖς φοράς, εἰς διόρθωσιν τῶν τριῶν ἀρνήσεων καί τόν ἐπανέφερε εἰς τήν πρώτην του ἀξίαν».
Ὁ Ἅγιός μας θεωρεῖ τήν ἀγάπη ὡς προϋπόθεση γιά νά ἔλθει στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου ὁ Θεός. Ὀνομάζει τήν ἀγάπη στρῶμα γιά νά καθήσει ὁ Θεός. «Ὁ Θεός χρειάζεται ἕνα στρῶμα διά νά καθήσῃ· ποῖον δέ εἶναι; Ἡ ἀγάπη. Ἄς ἔχωμεν λοιπόν καί ἡμεῖς τήν ἀγάπην εἰς τόν Θεόν καί εἰς τούς ἀδελφούς μας».
Ὅταν ἔχει ὁ χριστιανός «στήν καρδιά του τήν ἀγάπη», ἔχει τόν Χριστό.
ε΄. Ἡ ἀγάπη πρός τούς ἀδελφούς
• Οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι διδάσκαλοι τῆς ἀγάπης. Οἱ Ἅγιοι
Ἀπόστολοι δίδασκαν τούς ἀνθρώπους «πῶς νά ζοῦν ἠγαπημέ-
να».
• Οἱ ἱερεῖς διδάσκαλοι ἀγάπης. Ὁ ἱερεύς «νά φέρῃ εἰς ἀγάπην» τούς μαλωμένους ἀδελφούς, συζύγους καί γείτονες. Οἱ ἱερεῖς «νά μήν ἀφορίζουν, νά μή καταρίζωνται, νά μήν ἔχουν ἔχθραν».
• Ἡ ἄρνηση τῆς ἀγάπης εἶναι ἀπομάκρυνση ἀπό τόν Θεό.
«Ἐάν δέν ἔχομεν ἀγάπην καί ἔχομεν τό μῖσος, τότε δέν ἔχομεν
μέρος μέ τόν Θεόν, ἀλλά μέ τόν διάβολον εἰς τήν κόλασιν νά και-
ώμεθα πάντοτε».
• Ἡ ἔλλειψη ἀγάπης εἶναι θάνατος. «Ἡμεῖς ὄχι μόνον δέν ἔχομεν τήν ἀγάπην, ἀλλά ἔχομεν τό μῖσος καί τήν ἔχθραν εἰς τήν καρδίαν μας καί μισοῦμεν τούς ἀδελφούς μας· ἔρχεται ὁ πoνηρός διάβολος καί μᾶς πικραίνει καί βάνει τόν θάνατον εἰς τήν ψυχήν μας καί περνοῦμεν καί ἐδῶ κακά, καί πηγαίνoμεν εἰς τήν κόλασιν καί καιόμεθα πάντοτε».
Ἡ ἀγάπη μέσα στήν οἰκογένεια. «Οἱ ἄνδρες ν᾽ ἀγαπᾶτε τάς γυναῖκάς σας. Οἱ γυναῖκες νά ἀγαπᾶτε καί νά ὑποτάσσεσθε εἰς τούς ἄνδρας». «Αἱ γυναῖκες νά τιμᾶτε τούς ἄνδρες σας, οἱ ἄνδρες νά ἔχετε ἀγάπην μέ τίς γυναῖκες σας καί τίς μάνες σας, καί αἱ νύμφες νά τιμᾶτε τούς πενθερούς σας καί πενθερές σας, καί οἱ γαμβροί τά πεθερικά σας».
• Ἡ ἀγάπη στούς νεκρούς. «Ἀγαπᾶτε τούς ἀποθαμένους,
κάμνετε ὅ,τι ἠμπoρεῖτε διά τήν ψυχήν των· σvλλείτoυργα, μνη-μόσvνα, νηστείας, προσευχάς, ἐλεημoσύνας».
Θεωρεῖ ὁ Ἅγιος ἔλλειψη ἀγάπης «εἰς τόν ταλαίπωρον» νεκρόν, ὅταν τόν θάπτουν γρήγορα – γρήγορα καί δέν περνοῦν «24 ὧρες διά τήν ταφήν».
• Ἡ ζήλεια ἐχθρός τῆς ἀγάπης. Ὁ Ἑβραῖος ζήλεψε, γιατί ὁ Σουλτάνος «εἶχε πολλήν ἀγάπην εἰς τόν Πατριάρχην» τῶν
Ὀρθοδόξων στήν Ἀλεξάνδρεια τῆς Αἰγύπτου.
• Ὄχι στεῖροι στήν ἀγάπη. Ὁ ἄτεκνος, ἐάν δέν µπορεῖ ν᾽
γεννήσει παιδιά, νά γεννήσει «ἀγάπην εἰς τόν Θεόν καί εἰς τούς
ἀδελφούς».
στ΄. Ὁ Ἅγιος ζυγίζει τήν ἀγάπη
Σέ µιά διδαχή του µιλῶντας γιά τήν ἀγάπη ἐλέγχει µέ ἐποπτικό τρόπο τό ποιόν αὐτῆς τῆς ἀγάπης.
«Ἐγώ, λέει, ζυγιάζω τήν ἀγάπην ἄν εἶναι σωστή καί δέν εἶναι ξύγικη».
• Πρῶτο ζύγισµα, τό ψωµί. «Ἐγώ ἔχω ψωµί νά φάγω, ἐσύ δέν ἔχεις· ἀνίσως καί σοῦ δώσω κοµµάτι καί σέ, ὅπου δέν ἔχεις,
τότε φανερώνω πώς σέ ἀγαπῶ. Ἀµή ἐγώ νά φάγω ὅλο τό ψωµί
καί ἐσύ νά πεινᾷς, τί φανερώνω; Πώς ἡ ἀγάπη ὁπού ἔχω εἰς σέ
εἶναι ψεύτικη».
• Δεύτερο ζύγισµα, τό κρασί. «Ἔχω δύο ποτήρια κρασί νά πίω, ἐσύ δέν ἔχεις· ἀνίσως καί δώσω καί σέ ἀπ᾽ αὐτό καί πίῃς, τότε φανερώνω πώς σέ ἀγαπῶ. Ἀµή ἀνίσως καί δέν σοῦ δώσω, εἶναι
κάλπικη ἡ ἀγάπη».
• Τρίτο ζύγισµα, ἡ παρηγοριά. «Εἶσαι λυπηµένος· ἀπέθανεν ἡ µήτηρ σου, ὁ πατήρ σου· ἀνίσως καί ἔλθω νά σέ παρηγορήσω, τότε εἶναι ἀληθινή ἡ ἀγάπη µου. Ἀµή ἀνίσως σύ κλαίῃς καί θρηνῇς καί ἐγώ τρώγω, πίνω καί χορεύω, ψεύτικη εἶναι ἡ ἀγάπη µου».
• Τέταρτο ζύγισµα, ἡ ἀγάπη στά φτωχά τά παιδιά. «Ἄν
ἠγάπας τό ὀρφανό τό παιδί, τοῦ ἔπαιρνες ἕνα ὑποκάµισο ὁπού εἶναι γυµνό, νά παρακαλῇ καί ἐκεῖνο διά τήν ψυχήν σου. Τότε εἶναι ἀληθινή ἡ ἀγάπη, ἀµή τώρα εἶναι ψεύτικη. Δέν εἶναι ἔτσι, χριστιανοί µου; Μέ ψεύτικην ἀγάπην δέν πηγαίνοµεν εἰς τόν παράδεισον. Τώρα σάν θέλῃς νά κάµῃς τήν ἀγάπην µάλαµα, πάρε καί ἔνδυσε τά φτωχά παιδιά, καί τότε νά βάλω νά σέ συγχωρήσωσι. Τό κάµνεις τοῦτο;
Τό καµνω.
– Χριστιανοί µου, ὁ Κώστας ἐκαταλαβε, πώς ἡ ἀγάπη πού εἶχεν ἔως τώρα ἦτο ψεύτικη, καί θέλει νά τήν κάµῃ µάλαµα, νά
ἐνδύσῃ τά πτωχά παιδιά. Ἐπειδή καί τόν ἐπαιδεύσαµεν, σᾶς
παρακαλῶ νά εἰπῆτε διά τόν κυρ-Κώστα τρεῖς φορές: Ὁ Θεός
συγχωρήσοι καί ἐλεήσοι αὐτόν».
Ὁ Ἅγιος εἶχε ἰδιαίτερη εὐαισθησία στά φτωχά παιδιά. Πονοῦσε ή καρδιά του γι᾽ αὐτά.
Φαίνεται ὅτι ὑπῆρχαν πολλά ὀρφανά παιδιά ἐκείνη τήν ἐποχή καί κυρίως µετά τά Ὀρλωφικά. Ἡ σκλαβιά, οἱ πόλεµοι, δηµιουργοῦσαν µεγάλη φτώχεια καί ὀρφάνια.
• Πέµπτο ζύγισµα, τό παιδί. «Ἔχεις ἕνα παιδί· ἐγώ σέ τιµῶ» «σέ λέγω καλόν διά λόγου σου» καί λέγω καλόν εἶναι τό παιδί σου, ἀλλά τό δέρνω, τό καταφρονῶ, παίρνω τό ψωµίον του καί τό τρώγω», «καί τό ροῦχό του τό παίρνω καί τό φορῶ». Τί λέγεις, ἔτσι εἶναι ἡ ἀγάπη; Ἡ ἀγάπη, µέ φαίνεται νά λέγῃς, ὄχι δέν εἶναι ἔτσι. Ὅταν «ἀγαπῶµεν τόν πατέρα, πρέπει νά ἀγαπῶµεν καί τό παιδί. Διότι ὅποιος ἀγαπᾶ τόν Θεόν, ἀγαπᾶ καί τόν ἀδελφόν του, τόν χριστιανόν διατί ἕνα πατέρα ἔχομεν, τόν Θεόν, μίαν Πίστιν, ἕνα Βάπτισµα, τά Ἄχραντα µυστηρια µεταλαµβάνοµεν, µίαν κεφαλήν ἔχοµεν, τόν Χριστόν µας, µίαν Πίστιν, ἕνα νόµον, ἕνα προσκυνηµα καί εἴµαστε ἀδελφοί ὅλοι».
• Ἕκτο ζύγισµα, ὁ ἀτοµισµός. «Ἐγώ ἔχω ἕνα ψωµί νά τό
φάγω καί νά πίνω καλά· ἐσεῖς δέν ἔχετε. Ἡ ἀγάπη µοί λέγει: µή
τρώγῃς µοναχός, δῶσε καί τούς ἀδελφούς σου καί φάγε καί σύ τό ἄλλο.
Ἔχω φορέµατα. Ἡ ἀγάπη µοί λέγει: Δῶσε τό ἕνα τόν ἀδελ-
φόν σου καί ἐσύ φόρει τό ἄλλο».
• Ἕβδοµο ζύγισµα, ἡ κατάκριση. «Ἀνοίγω τό στόµα µου νά σέ κατηγορήσω, νά σέ εἰπῶ ψεύµατα, νά σέ γελάσω, καί εὐθύς
θυµοῦµαι τήν ἀγάπην καί µοῦ νεκρώνει τό στόµα καί δέν µέ ἀφήνει νά σοῦ εἰπῶ ψεύµατα».
• Ὄγδοο ζύγισμα, ἡ Ἁρπαγή. «Ἀπλώνω τά χέρια µου
νά πάρω τό πρᾶγµα σου, τά ἄσπρα σου, τόν βίον σου ὅλον. Ἡ ἀγάπη δέν µέ ἀφήνει νά σοῦ τό πάρω.
Ἴδετε, ἀδελφοί µου, τί χαρίσµατα ἔχει ἡ ἀγάπη».
• Ἕνατο ζύγισµα, ἡ τέλεια ἀγάπη. «Αὕτη εἶναι ἡ ἐντoλή τοῦ Κυρίου: ″Αὕτη ἐστίν ἡ ἐντολή ἡ ἐµή, ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους καθώς ἠγάπησα ὑµᾶς″. Ἀκούετε, ἀδελφοί µου, τί λέγει ὁ Χριστός; Ὅτι καθώς ἐγώ ὑβρίσθηκα, ἐδάρθηκα, ἐπείνασα, ἐδείψασα, καί ἐσταυρώθηκα, καί ἔχυσα τό αἷµά µου διά τήν ἀγάπην σας, νά σᾶς ἐλευθερώσω ἀπό τάς χεῖρας τοῦ διαβόλου, ἔτσι πρέπει καί σεῖς ν᾽ ἀγαπᾶτε τόν Θεόν καί τούς ἀδελφούς σας, καί, ἄν τύχῃ ἀνάγκη, νά χύνετε τό αἷµά σας διά τήν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ καί τοῦ ἀδελφοῦ σας.
Ἡ τέλεια ἀγάπη νά πωλήσῃς ὅλα σου τά πράγµατα καί νά τά δώσης ἐλεηµοσύνη, καί σύ νά πωληθῇς σκλάβος, καί ὅσα παίρνεις νά τά δίδῃς ἐλεηµοσύνην.
Εἰς τήν ἀνατολήν ἦτον ἕνας Δεσπότης, τοῦ ἐπῆραν ἀπό τήν
ἐπαρχίαν του ἑκατόν σκλάβους, ἐπώλησεν ὅλα του τά πράγµατα
καί τούς ἐξεσκλάβωσεν.
Ἕνα παιδί µιᾶς χήρας ἀπέµεινε σκλαβωµένο. Τί κάµνει ὁ Δεσπότης; Ξυρίζεται καί πηγαίνει καί παρακαλεῖ τόν ἀφέντη, ὅπου εἶχε τό παιδί, νά τό ἐλευθερώσῃ, καί νά κρατήσῃ ἐκεῖνον
σκλάβον, ὅπερ καί ἐγένετο. Καί ἐπερνοῦσε µεγάλην σκληραγωγίαν, ἕως ὅπου διά τήν ὑποµονήν του τόν ἠξίωσεν ὁ Θεός καί ἔκα-µνε θαύµατα. Ὕστερα τόν ἠλευθέρωσε ὁ ἀφέντης του καί πάλιν
ἔγινεν ἀρχιερεύς. Αὐτήν τήν ἀγάπην θέλει ὁ Θεός νά ἔχωµεν
καί ἡµεῖς».
«Πρέπει νά ἀγαπῶµεν τόν ἀδελφόν µας, ὅτι ἔχοµεν µίαν
Πίστιν, ἕνα Βάπτισµα, τά Πανάχραντα Μυστήρια µεταλαµβά-νοµεν, ἕνα παράδεισον ἐλπίζοµεν νά ἀπολαύσωµεν, µίαν κεφαλήν ἔχοµεν, τόν Χριστόν µας».
ζ΄. Χαρακτηριστικά τῆς ἀγάπης
• Ἡ Ἀγάπη συμβαδίζει μέ τήν ταπείνωση. Ἐδῶ ὁ Ἅγιος
συνδυάζει τήν ἀγάπη μέ τήν ταπείνωση. «Ὁ χριστιανός χρειάζεται δύο πτέρυγας διά νά πετάξη, νά ὑπάγη εἰς τόν παράδεισον, τήν ταπείνωσιν καί τήν ἀγάπην».
• Ἀγάπη εἶναι δύναμη στό καλό. «Ἡ ἀγάπη ἔχει δύο χαρίσματα· τό ἕνα νά δυναμώνῃ τόν ἄνθρωπον εἰς τά καλά, καί τό
ἄλλο νά τόν ἀδυνατίζῃ εἰς τά κακά».
• Ἀγάπη σημαίνει συγχώρηση. Μετά τό παράδειγμα τοῦ μάρτυρος Νικηφόρου καί τοῦ Σαπρίκιου ὁ Ἅγιος μιλάει γιά τήν ἀγάπη καί τήν συγχώρηση. «Διά τοῦτο καί ἡμεῖς οἱ εὐσεβεῖς χριστιανοί πρέπει νά ἀγαπῶμεν τούς ἐχθρούς μας καί νά τούς συγχωρῶμεν νά τούς τρέφωμεν, νά τούς ποτίζωμεν, νά παρακαλοῦμεν τόν Θεόν διά τήν ψυχήν των καί τότε νά λέγωμεν εἰς τόν Θεόν: Θεέ μου, σέ παρακαλῶ νά μέ συγχωρήσῃς χαθώς καί ἐγώ συγχωρῶ τούς ἐχθρούς μου. Εἰ δέ καί δέν συγχωρήσωμεν τούς ἐχθρούς μας, καί τό αἷμά μας νά χύσωμεν διά τήν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ, εἰς τήν κόλασιν πηγαίνομεν».
Ἡ Ἀγάπη ἔχει ἀνταμοιβή. Ὁ Χριστός στήν Τελική Κρίση θά ἀνταποδώσει τήν ἀγάπη, πού τοῦ ἔδειξαν οἱ ἄνθρωποι. Προπάντων θά ἀμείψει ἐκείνους πού καταδιώχθηκαν, ὑπέφεραν καί «πολλά κακά ἐβαστάξανε διά τήν ἰδικήν του ἀγάπην».
Θά ἀμείψει ἑκατονταπλασίονα ὅσους βοήθησαν τούς πτωχούς. «Ὅ,τι ἐδώσατε τῶν πτωχῶν δι᾽ ἀγάπην τοῦ Θεοῦ, θά λάβετε. Δώσατε ἕνα, θά λάβετε ἑκατόν παρά τοῦ Χριστοῦ».