ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ
Πρός
Τόν Ἱερό Κλῆρο,
Τίς Μοναστικές Ἀδελφότητες καί
Τόν φιλόχριστο Λαό
τῆς καθ’ Ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Ἀδελφοί καί τέκνα μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά καί περιπόθητα,
«Ὅταν ὁ ἄνθρωπος μέ τούς λογισμούς του κόψη τήν ἐλπίδα τῆς ζωῆς του…, γράφει ὁ ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος, κανείς οὔτε ἐχθρός, οὔτε θλίψεις, οὔτε στεναχώριες, οὔτε χαρές μποροῦν νά τοῦ ἀντισταθοῦν· γιατί κάθε θλίψη, στεναχώρια καί χαρά εἶναι κατώτερη ἀπό τόν θάνατο τόν ὁποῖο μόνος του ἀποφάσισε καί ὥρισε μέσα του κυβερνήτη».
Φαίνεται, λοιπόν, πώς εἶναι ἀλήθεια αὐτό πού σύγχρονος θεολόγος παρατηρεῖ: «Ὁ ἄνθρωπος τῆς ἐποχῆς μας ἔχει ἕνα τεράστιο προνόμιο: τό προνόμιο νά εἶναι πραγματικά ἀπελπισμένος. Κι ὅσο πιό τίμιος εἶναι μέ τή σημερινή ζωή, τόσο βαθύτερη καί θετικώτερη εἶναι ἡ ἀπελπισία του…» ( Χρ. Γιανναρᾶς).
Μά νά πού τούτη ἡ ὥρα, ἡ ὥρα τῆς Ζωῆς, βοηθᾶ ἐμᾶς τους προνομιούχους ἀπελπισμένους, χωρίς περιορισμούς καί ἐμπόδια, νά ὑπερβοῦμε τόν χρόνο, τόν χῶρο, τό προνόμιο τῆς φύσεώς μας καί νά μεταβληθοῦμε σ’ ἁπλούς φρουρούς καί στρατιῶτες τοῦ ὑπέρλογου λίθου ἐκείνου, πού’φραξε κάποτε τόν Τάφο τῆς Ζωῆς…
Καί τότε, ὦ τό θαῦμα!
Τά φτερά τῆς χριστονοσταλγικῆς καρδιᾶς πού πιστεύει μᾶς κάνουν μάρτυρες. Μάρτυρες τοῦ ἑνός ἱστορικοῦ καί σωστικοῦ γεγονότος τῆς ὑπερβάσεως τοῦ θανάτου, τῆς νίκης ἐναντίον τοῦ μηδενός, ἐνῶ μέσα ἀπό ζέοντα χείλη ἀκούγεται:
Ἀνάσταση τοῦ 2015. Χριστός Ἀνέστη!
Καρδιές βαϊοφόρες ψάλλουν, λοιπόν, σήμερα: «Ὦ Πάσχα τό μέγα»· κι αὐτό ὄχι ἀπό δάκρυα βγαλμένο, πού ἡ κατάνυξη τοῦ “γλυκυτάτου” Ἰησοῦ ὠθεῖ, ἀλλά γεννημένο ἀπ’ τῆς ἐλπίδας τήν κραυγή πού ἡ Ἀνάσταση στολίζει. Μιᾶς ἐλπίδας πού δέν ἀναφέρεται ἁπλῶς σε μία “διάσταση”, διάβαση, ἀπό τόν πόνο στή χαρά, δικαιώνοντας τόν Θεῖο Ναζωραῖο. Ἀλλά μιᾶς ἐλπίδας πού ψαχουλεύοντας κανείς στό ἐσχατολογικό της ὑπόβαθρο, ἀνακαλύπτει, βρίσκει τό “πέρασμα” ἀπ’ τόν θάνατο στή ζωή, ἀπ’ τήν φθορά στήν ἀφθαρσία, ἀπ’ τόν “χωροχρόνο” στήν ἀτελεύτητη αἰωνιότητα.
Εἶναι τό προνόμιο τῆς ἐλπίδας, πού ἡ Ἀνάσταση τοῦ Θεανθρώπου κληροδοτεῖ στό Ἀδαμιαῖο γένος· μέ τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ παγίως πλέον ἡ ἀνθρώπινη φύση μεταστοιχειώνεται καί οὐσιαστικά γίνεται φοβερή καί γι’ αὐτόν ἀκόμα τόν θάνατο. Ὁ θάνατος μετατρέπεται “σέ ὑποπόδιο τῶν ποδῶν τοῦ ἀνθρώπου”, ὥστε μαζί μέ τόν χρυσόγλωσσο Χρυσόστομο νά κραυγάζη ὁ ζωοποιηθείς: «Ποῦ σου θάνατε τό κέντρον; Ποῦ σου ἅδη τό νῖκος;», «ποῦ εἶναι θάνατε τό φαρμακερό κεντρί σου; Ποῦ εἶναι ἅδη ἡ νίκη καί ἡ δόξα σου;».
«Ἡ Ἀνάσταση, λέει ὁ Νικόλαος Ἀρσένιεφ, δέν εἶναι ὀπτική ψευδαίσθηση ἤ φαντασιόπληκτο ὀνειροπόλημα· δέν εἶναι ὑπερβατικό ὄραμα, δέν εἶναι νοητική ἀφαίρεση, οὔτε μιά ἰδέα· εἶναι χειροπιαστά συγκεκριμένη, ἀλλά ἀνώτερη πραγματικότητα. Εἶναι ἡ εἰσόρμηση τῆς νικήτριας πραγματικότητας τῆς Αἰώνιας Ζωῆς, εἶναι τό ρεαλιστικό συμβάν, πού ἐξεπλήρωσε τά ὄνειρα καί τούς ὁραματισμούς τῆς ἀνθρωπότητας».
Στήν οὐσία της ἡ Ἀνάσταση εἶναι τό μεγαλύτερο θαῦμα τῆς Ἱστορίας, πού δέν ἐξηγεῖται μέ τή λόγική καί δέν μπορεῖ νά ἀποτελέση ἀντικείμενο ἐπιστημονικῆς ἔρευνας. Μόνο μέ τήν πίστη, κι ὄχι μέ τόν νοῦ, μπορεῖ κανείς νά εἰσχωρήση στό πραγματικό νόημά του, νά γευθῆ τήν οὐσία του.
Ὅμως πρέπει νά ποῦμε καί μιά μεγάλη ἀλήθεια, ἀδελφοί: Ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ πού γιά τούς διῶκτες Του φάνταζε σάν τήν ἀδήριτη τιμωρία Του, δέν ἐπρόκειτο νά κατανοηθῆ ἀπ’ τούς ἀνθρώπους ἄν δέν ἀκολουθοῦσε ἡ Ἀνάσταση. Χωρίς τήν Ἀνάσταση ὁ Σταυρός θα ἦταν ἕνα ἀξεπέραστο κι ἄλυτο πρόβλημα καί ἡ Μεγάλη Παρασκευή ἡ τελευταία ἡμέρα τῆς Ζωῆς τῶν Ἀποστόλων, τῶν Ἀποστολικῶν Πατέρων, τῶν Μαρτύρων, τῶν Ἁγίων καί τοῦ κόσμου ὁλάκερου. Νά γιατί ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος ὁ Πόποβιτς γράφει:
«Χωρίς τήν Ἀνάσταση τοῦ Θεανθρώπου, δέν μπορεῖ να ἐξηγηθῆ, οὔτε ἡ Ἀποστολικότης τῶν Ἀποστόλων, οὔτε τό μαρτύριο τῶν Μαρτύρων, οὔτε ἡ ὁμολογία τῶν Ὁμολογητῶν, οὔτε ἡ ἁγιότης τῶν Ἁγίων, οὔτε ἡ πίστη τῶν πιστευόντων, οὔτε ἡ μετάνοια τῶν μετανοούντων, οὔτε ὁποιαδήποτε χριστιανική ἀρετή καί ἄσκηση» (Ἄνθρωπος καί Θεάνθρωπος).
Τό νόημα δέ καί ἡ οὐσία τῆς Ἀναστάσεως, εἶναι να διακηρύξη ἄπλετα στόν ἄνθρωπο, πώς ὁ χωρισμός πού φέρνει ὁ θάνατος εἶναι προσωρινός. Ἡ αἰωνιότητα εἶναι ἡ πατρίδα μας. Ἄς τό νοιώσουμε ὅλοι καλά στό μυαλό: “γεννιόμαστε” γιά νά πεθάνουμε καί πεθαίνουμε γιά νά “ζήσουμε”. Αὐτή εἶναι ἡ πορεία μας στόν κόσμο. Αὐτή καί ἡ Ἀνάσταση!
Τώρα μποροῦμε νά κατανοήσουμε τό γιατί ὁ Παῦλος βλέπει τόν θάνατο καί τήν Ἀνάσταση τοῦ Ναζωραίου μέ παγκόσμιες, πανανθρώπινες διαστάσεις· νά γιατί θεωρεῖ τήν Ἀνάσταση σάν τό δαχτυλίδι τοῦ ἀρραβῶνος μας μέ τήν αἰωνιότητα· σάν τήν ἀπαρχή τῆς καταλύσεως τοῦ σκοταδιοῦ τῆς καθημερινότητας, μά συγχρόνως σάν μιά ἀνατολή ζωῆς πού τό ἔσχατο παντρεύεται ἀδιάσπαστα μέ τό παρόν καί τό παρελθόν, σ’ ἕνα γάμο ἐδεμικό, μέ γήϊνες κι οὐράνιες συνάμα διαστάσεις. Εἶναι τό δῶρο τοῦ Κυρίου σ’ ὅσους ἔχουν πίστη ἀναστάσιμη μέσα τους «ὡς κόκκον σινάπεως» (Ματθ. ιζ΄ 20), εἶναι ἕνα κομμάτι γῆς μεταμορφωμένο σ’ οὐράνιο ἄνθος
«καί στ’ ἄνθος,
κρυμμένη μέλισσα,
ὁ Θεός»!
(Β. Μουστάκης)
Ὁ Χριστός, λέει ὁ π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ, ἔπρεπε νά πεθάνη, γιά νά κληροδοτήση στήν ἀνθρωπότητα τήν πληρότητα τῆς ζωῆς. Ἡ σωτηρία, συνεχίζει, ἔπρεπε νά εἶναι νίκη ἐπί τοῦ θανάτου, ἐπί τῆς θνητότητος τοῦ ἀνθρώπου. Καί πράγματι, μετά τήν Ἀνάστασή Του, Ζωή καί Θάνατος παίρνουν καινούργιες διαστάσεις. Καί ἡ μέν ζωή, ἀλλάζοντας οὐσία, γίνεται αἰώνια, ὁ δέ θάνατος προσκρούοντας στόν λίθο τοῦ ὑπέρλογου καί μεταφυσικοῦ μεταποιεῖται, μεταμορφώνεται σέ χαρμόσυνο ἐλπιδοφόρο στιγμιότυπο τῆς ἐπίγειας πραγματικότητας.
Μ’ ἄλλα λόγια ὁ ἄνθρωπος μετά τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ γίνεται ἕνα χαριτωμένο πλάσμα. Τοῦτο τό χαριτωμένο πλάσμα εἶχε κατά νοῦν ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος καί τοῦ ἔπλεξε ὕμνο θεῖο μαζί καί δοξαστικό: «Εἴπατέ μοι, ὦ μάταιοι, εἰ ἐπίστασθε τοῦτο. Τίς τόν Χριστόν κτησάμενος ἑτέρου πλέον χρήζει; Τίνος ἄρα τῶν ἀγαθῶν τοῦ παρόντος αἰῶνος;», «Πέστε μου, μάταιοι ἄνθρωποι, ἄν γνωρίζετε τοῦτο. Ποιός ἀφοῦ ἀπέκτησε τόν Χριστό, χρειάζεται πλέον τίποτε ἄλλο; Ποιό ἄρα ἀπ’ τά ἀγαθά τοῦ παρόντος αἰῶνος;».
Ἀνάσταση τοῦ 2015.
Ναί Κύριε, ἡμέρα Ζωῆς Σου, Ζωῆς μου. Ἄς ζήσουμε, λοιπόν, τή χαρά τούτη. Ναί ζωηφόρε Τάφε, πηγή αἰωνιότητας, εἶμαι, ΕΙΜΑΣΤΕ ὅλοι προορισμένοι ν’ ἀναστηθοῦμε, μαζί Σου, στή Βασιλεία Σου.
Χριστός Ἀνέστη!
Ἅγιον Πάσχα 2015
Μέ ἀναστάσιμους πατρικούς ἀσπασμούς
† Ὁ Ἱερισσοῦ, Ἁγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου
ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ