ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ
Πρός
Τόν Ἱερό Κλῆρο,
Τίς Μοναστικές Ἀδελφότητες
καί τόν φιλόχριστο Λαό τῆς καθ’ Ἡμᾶς Θεοσώστου Μητροπόλεως
Ἀδελφοί μου καί τέκνα μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Ἀπό τό δειλινό τῆς πτώσεως τῶν Πρωτοπλάστων, ἡ μαρτυρική καί πολυώδυνη πορεία τοῦ ἀνθρώπου μέσα στοῦ χρόνου τή ροή καί τῆς Ἱστορίας τό πέρασμα, σημαδεύεται ἔντονα ἀπό τόν θεϊκό λόγο. «Καί ἔχθραν θήσω ἀνά μέσον σοῦ, καί ἀνά μέσον τῆς γυναικός· καί ἀνά μέσον τοῦ σπέρματός σου καί ἀνά μέσον τοῦ σπέρματος αὐτῆς· αὐτός σου τηρήσει κεφαλήν καί σύ τηρήσεις αὐτοῦ πτέρναν», «θά στήσω ἔχθρα, εἶπε ὁ Θεός στόν διάβολο, μεταξύ σοῦ καί τῆς γυναικός καί μεταξύ τῶν ἀπογόνων σου καί τῶν ἀπογόνων της· αὐτός θά σέ κτυπήση στήν κεφαλή καί σύ θά τοῦ κτυπήσης τήν πτέρνα!» (Γεν. γ΄, 15). Καί νά σήμερα, μπροστά στῆς Βηθλεέμ τό σπήλαιο, σταματάει ἡ Ἱστορία μαζί μέ τούς ποιμένες καί τούς ἀγγέλους καί ὑποκλίνεται εὐλαβικά, γιά νά καταγράψη στίς δέλτους της μιά λέξη: «Ἐμμανουήλ» καί νά βεβαιώση ἀδιάψευστα τόν ἄνθρωπο, ὅτι ὁ πόθος του γιά λύτρωση βρίσκει τήν πλήρωσή του, ἀφοῦ τό πρωτοευαγγέλιο-ὑπόσχεση Θεοῦ, ἐκπληρώνεται καί «Χριστός ἐπί γῆς φαίνεται καί ἀνθρώποις συναναστρέφεται».
Κρατώντας καί μεῖς αὐτή τή σωτήρια ἀλήθεια, σά στημόνι καί ρότα τῆς ζωῆς, ἀφήνουμε τήν καρδιά μας μέσα ἀπό ἕνα πανευφρόσυνο καί παγκόσμιο καί οἰκουμενικό σκίρτημα νά εὐαγγελισθῆ τό μέγα μήνυμα. «Ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο καί ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν», «Ὁ Λόγος ἔγινε σάρκα, ἔγινε ἄνθρωπος καί ἔχοντας ὡς σκηνή καί ὡς ναό ἅγιο τήν ἀνθρώπινη φύση, παρέμεινε μέ πολλή οἰκειότητα μεταξύ μας σάν ἕνας ἀπό ἐμᾶς» (Ἰω. α΄, 14) καί νά βεβαιώση μαζί μέ τόν Μέγα Ἀθανάσιο, ὅτι «Χριστός ἐνηνθρώπησε, ἵνα ἡμεῖς θεοποιηθῶμεν», «ὁ Χριστός γίνηκε ἄνθρωπος, γιά νά πορευθοῦμε ἐμεῖς στή θέωση!».
Ἀδελφοί μου, ἀλήθεια! Ἕνας οὐρανός σήμερα χαμηλώνει καί σμίγει μέ τή γῆ, ὁ Θεός γίνεται ἄνθρωπος κι ὁ ἄνθρωπος γίνεται τοῦ οὐρανοῦ κομμάτι.
«Ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο, ἵνα τόν ἄνθρωπον Θεόν ἀπεργάσηται», «Ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ γίνεται σάρκα, γιά νά γεννήση τόν ἄνθρωπο Θεό, γιά νά πλάση τόν ἄνθρωπο Θεό!». Σ’ αὐτή τή μεγαλειώδη ἀλήθεια περικλείεται ὁ βασικός σκοπός τῆς θείας Σαρκώσεως. Αὐτό εἶναι τό πιό λαμπρό Εὐαγγέλιο, πού εἶχε νά δώση ὁ οὐρανός στή γῆ, ὁ Θεός στόν ἄνθρωπο. Ἐκτός ἀπό αὐτό τό οὐράνιο μήνυμα, ἄλλος εὐαγγελισμός δέν ὑπάρχει γιά μᾶς, οὔτε σ’ αὐτόν, οὔτε στόν ἄλλο κόσμο. Σ’ αὐτό τό Εὐαγγέλιο βρίσκει κανείς ἕναν πλοῦτο πνευματικῆς πείρας, πού τόν διώχνει ἀπ’ τή ζάλη καί τή συμβατικότητα τῆς καθημερινῆς ζωῆς καί τόν κάνει νά ζήση μιά διάσταση ἄλλη, τή διάσταση τοῦ μυστηρίου. Ὁ Θεός «πλούσιος ὤν ἐν ἐλέει, ἐπτώχευσε δι’ ἡμᾶς», «ἐνῶ ἦταν πλούσιος καί γεμᾶτος ἀπό ἄπειρο ἔλεος, φόρεσε τή φτωχή ἀνθρώπινη φύση κι ἔγινε ἄνθρωπος φτωχός γιά χάρη μας» (βλ. καί Β΄ Κορ. η΄, 9)! Αὐτή ἡ ἀνείπωτη θεία “κένωση”, τό σμίκρυμα πρός καιρόν τῆς δόξης καί τοῦ μεγαλείου τῆς Θεότητός Του, τό ὅτι ἔλαβε μορφή δούλου κι ἔγινε ὅμοιος μέ τούς ἀνθρώπους (βλ. Φιλ. β΄, 7-8), εἶναι πού θαμπώνει τόν νοῦ καί τή διάνοια τοῦ πεζοῦ ἀνθρώπου καί τόν κάνει μέ δέος περισσό ν’ ἀναρωτιέται ἀνήμερα τά Χριστούγεννα μαζί μέ τόν θεῖο ὑμνωδό: «Ὁ Ἀχώρητος παντί, πῶς ἐχωρήθη ἐν γαστρί; ὁ ἐν κόλποις τοῦ Πατρός, πῶς ἐν ἀγκάλαις τῆς μητρός;», «Ὁ Θεός πού δέν Τόν χωρᾶνε τά σύμπαντα ὁλάκερα, πῶς χώρεσε καί κατοίκησε στή γαστέρα τῆς μητέρας Του; Αὐτός πού βρισκόταν στούς ἁγιοτριαδικούς κόλπους τοῦ Θεοῦ Πατρός, πῶς χώρεσε στήν ἀγκάλη τῆς Μητέρας Του Μαρίας τῆς Παρθένου;». Ποιός μπορεῖ νά ξεπεράση τό μέγεθος αὐτῆς τῆς σκέψεως; Ἀλλά καί ποιός τολμᾶ τό θαῦμα ν’ ἀρνηθῆ καί τῆς ἀλήθειας τή φωνή νά φιμώση ἤ νά νεκρώση; Αὐτό τά ἀπύθμενο βάθος τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ πού γίνεται φτωχός καί ξένος, γιά νά προσδώση στή ζωή τοῦ ἀνθρώπου οὐράνια σημασιολογία καί μέγεθος καί κῦρος ἀθανασίας, ζητάει μεγάλη πίστη ἀπ’ τόν ἄνθρωπο γιά “μερική” φυσικά κατανόησή Του. Ἀλλά χρειάζεται καί κάτι ἄλλο. Καθαρότητα ψυχῆς κι ἑτοιμασία ἐσώψυχη γιά δοχή τοῦ Θείου Λυτρωτῆ. Ἑτοιμασία τῆς καρδιᾶς γιά νά γίνη φάτνη, ἀφοῦ γιά τόν καθένα ἀπό μᾶς «Σήμερον ὁ Χριστός ἐν Βηθλεέμ γεννᾶται ἐκ Παρθένου». Αὐτό τό ἀέναο καί τόσο ψηλαφητό “Σήμερον” ἡ Ὀρθοδοξία ἀείποτε ἑορτάζει καί βιώνει…
Γιά κάθε ἄνθρωπο, ὑπάρχει μιά καινούργια γέννηση τοῦ Χριστοῦ μέσα του.
Γι’ αὐτόν τόν λόγο, ἡ βαθύτερη κατανόηση τοῦ Μυστηρίου τῆς Σαρκώσεως τοῦ Θεοῦ εἶναι τοῦτο. Τό νά καταλάβουμε, ὅτι ἡ Σάρκωση τοῦ Λόγου ἔγινε δική μας θέωση, ἡ κένωσή Του δική μας πλήρωση καί ἡ φτώχεια Του δικός μας πλουτισμός. Πάγκοινα ὀφείλει νά ἀκροασθῆ αὐτό τό μήνυμα ἡ ἀνθρωπότητα σήμερα, πού τόσα ἔχει καί πλεῖστα τῆς λείπουν…
Ἀδελφοί, ὁσονδήποτε κι ἄν προάγεται ἡ ἀνθρωπότητα στήν τεχνολογία καί στήν Ἐπιστήμη, θά παραμείνη πνευματικά ἐγκλωβισμένη, κούφια κι ἀνάπηρη, ἄν δέν πλησιάση τόν σαρκωθέντα Λυτρωτή. Καί παρ’ ὅλα τά ἐπιτεύγματά της, θά βασανίζεται μέσα στή δίνη τῶν ἀλληλοσυγκρουομένων ἰδεολογιῶν καί θά τυραννιέται ἀπ’ τά “μεγαλεῖα” τῶν “θεωριῶν”, χωρίς τήν ἐλπίδα καί τήν παρηγοριά ἑνός λυτρωτικοῦ σημείου.
Γι’ ὅλα αὐτά ἡ ἡμέρα τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ εἶναι γιορτή θαυμαστή, καί γιά τό Μεγαλεῖο της, καί γιά τό μυστήριό της καί γιά τό νόημά της. Γιορτάζουμε Χριστούγεννα κι ὁμολογοῦμε στή σύγχρονη ἀνθρωπότητα «ὅτι οὐκ ἔστιν ἐν ἄλλῳ οὐδενί ἡ σωτηρία, εἰ μή ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ …», «…δέν εἶναι δυνατόν μέ κάποιον ἄλλον νά πετύχωμε τή σωτηρία, παρά μονάχα μέ τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ…» (Πράξ. δ΄, 12) … Γιορτάζομε Χριστούγεννα καί μαρτυροῦμε τό ἀληθινό νόημα καί τόν λόγο τῆς ἀνθρώπινης σκέψεως, τῆς ἀνθρώπινης αἰσθήσεως, τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς. Μέ τή σάρκωση τοῦ Χριστοῦ δόθηκε ἡ ἀποκάλυψη τόσο τοῦ μυστηρίου τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς, ὅσο καί τοῦ μυστηρίου τοῦ ἀνθρώπου. Γιά τοῦτο καί πανηγυρίζουμε κρατώντας τοῦ Χριστοῦ μας τά σπάργανα σάν ἐλπίδα σ’ ἕναν κόσμο πού βαδίζει «ὡς ἐλπίδα μή ἔχων». Γι’αὐτό μαζί μέ τούς ἀγγέλους δοξολογοῦμε καί μαζί μέ τούς ποιμένες προσκυνοῦμε Χριστόν, τέλειο Θεό καί τέλειο ἄνθρωπο. Ἀλλά καί γι’ αὐτό ἀποκαλυπτόμεθα μπροστά στόν ἄνθρωπο κι ἀγαπᾶμε τόν ἄνθρωπο, ὅποιος κι ἄν εἶναι καί ὅπως εἶναι. Γιατί ἀνήκει στόν Θεό. Μᾶς εἶναι ἀγαπητή ἡ ψυχή του, γιατί ἕνας Θεός σήμερα τή σώζει!
Ἀδελφοί μου, μέ τή γέννηση τοῦ Χριστοῦ, ἦλθε ὅλη ἡ ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ κοντά μας, ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ καί τό ἔλεός Του. Γι’ αὐτό τόν λόγο ὅλοι ἐμεῖς πού νοσταλγοῦμε καί τή δική μας σωτηρία καί τοῦ σύμπαντος κόσμου τήν εἰρήνη καί τή λύτρωση ἀπ’ τόν ὠκεανό τῆς σύγχρονης ἀπελπισίας, μέσα σ’ ἕνα κλίμα πνευματικῆς κι ἀνείπωτης χαρᾶς χαιρετίζουμε ὅλα τά ὄντα καί τήν κτίση ὁλάκερη μέ τόν οὐράνιο χαιρετισμό: Χριστός ἐγεννήθη! Κι ἀπ’ τά ἔγκατα τοῦ κόσμου παίρνουμε τήν ἀπάντηση: Ἀληθῶς ἐγεννήθη!
Αὐτό τά τραγούδι θαρρῶ μέ ὠθεῖ μαζί σας νά πῶ μέ τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου τή γραφίδα: «Ἀφοῦ λοιπόν ὅλοι χορεύουν ἀπό χαρά, θέλω κι ἐγώ νά σκιρτήσω, θέλω νά χορέψω, θέλω νά πανηγυρίσω. Καί χορεύω, ὄχι παίζοντας κιθάρα, μήτε παίζοντας αὐλό, οὔτε κρατώντας ἀναμμένες λαμπάδες, ἀλλά ἀντί γιά μουσικά ὄργανα κρατώντας τά σπάργανα τοῦ Χριστοῦ. Γιατί αὐτά εἶναι ἡ ἐλπίδα μου, αὐτά εἶναι ἡ ζωή μου, αὐτά εἶναι ἡ σωτηρία μου, αὐτά ὁ αὐλός μου, αὐτά ἡ κιθάρα μου. Γι’ αὐτό τόν λόγο, ἔρχομαι κρατώντας τα, γιά νά πάρω δύναμη ἀπό τή δύναμή τους καί νά μιλήσω καί νά ψάλλω μαζί μέ τούς ἀγγέλους “Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ”, καί μαζί μέ τούς ποιμένες “Καί ἐπί γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία”»! (Ἱεροῦ Χρυσοστόμου, Λόγος εἰς τό γενέθλιον τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, P.G. 56).
Χριστούγεννα 2019
Μέ ἄπειρες χριστοπόθητες εὐχές
Ὁ Ἐπίσκοπος καί πνευματικός σας πατέρας
† Ὁ Ἱερισσοῦ, Ἁγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου
ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ