“Αγαπητά μας παιδιά,
Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας μας επικοινωνεί σήμερα μαζί σας για να σας εκφράσει τις πλέον εγκάρδιες ευχές Της με την ευκαιρία της εορτής των Τριών Ιεραρχών, οι οποίοι είναι προστάτες της Παιδείας και των Γραμμάτων.
Ιεράρχης, όπως γνωρίζετε, σημαίνει Επίσκοπος. Επομένως, οι Τρεις Ιεράρχες, Βασίλειος ο Μέγας, Γρηγόριος ο Θεολόγος και Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ήταν Επίσκοποι της Εκκλησίας, δηλαδή Πατέρες πνευματικοί των πιστών και Διδάσκαλοι της Εκκλησίας, φορείς του χαρίσματος της Ιερω- σύνης του Χριστού και συνεχιστές του έργου Του.
Η Ιερωσύνη έχει δοθεί στην Εκκλησία για να τελούνται τα άγια Μυστήρια, το Βάπτισμα, το Χρίσμα, η Θεία Ευχαριστία κ.λπ., ώστε να αγιάζονται οι πιστοί και να ενώνονται με τον Χριστό και μεταξύ τους. Γι’ αυτό οι Τρεις Ιεράρχες με όλη την δύναμη της ψυχής τους καλλιέργησαν το πνεύμα της ενότητας τόσο στον χώρο της Εκκλησίας, όσο και γενικότερα στο κοινωνικό περιβάλλον όπου έζησαν. Θεωρούμε ότι δεν χρειάζεται καν να αναφέρουμε ότι η ενότητα είναι μία κατάσταση, ένας τρόπος ζωής, που χρειάζεται πολύ μόχθο και κόπο για να επιτευχθεί και να διατηρηθεί σε ικανοποιητικό επίπεδο.
Και τούτο συμβαίνει γιατί, δυστυχώς, δεν επικρατεί πάντοτε στις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους η δύναμη της αληθινής αγάπης, της ειρήνης, της συναλληλίας. Αντιθέτως, όχι σπάνια, κυριαρχεί η ιδιοτέλεια, δηλαδή η πέραν του δέοντος προσήλωση του ανθρώπου στο ατομικό του συμφέρον, η φιλαυτία, η αλλοίωση της αγάπης και έτσι διασπάται η ενότητα και επέρχεται ο διχασμός, η διαίρεση, η σχάση. Γι’ αυτό η Εκκλησία δεν παύει να προβάλλει με κάθε τρόπο τις φωτεινές Μορφές των Τριών Ιεραρχών· καθότι, οι Πατέρες αυτοί έζησαν όσο πιο έντονα γίνεται την Αλήθεια και την Ζωή του Ευαγγελίου του Χριστού. Τοιουτοτρόπως, αναδεικνύονται πρότυπα και για την δική μας πορεία σε αυτόν τον κόσμο· πρότυπα ζωής, αγωνιστικότητας, θάρρους, προσηλώσεως στις αρχές, τις αξίες, τα ιδανικά με τα οποία είχαν διαμορφώσει την προσωπικότητά τους και είχαν νοηματοδοτήσει την ζωή τους.
Επί παραδείγματι, ο Μέγας Βασίλειος και ο Γρηγόριος ο Θεολόγος αγωνίσθηκαν να διαφυλάξουν την ενότητα της Εκκλησίας, διότι κατά τον 4ο αιώνα, οπότε έζησαν, κινδύνευσε σε μεγάλο βαθμό η ακεραιότητα, η αυθεντικότητα της πίστεως από μία φοβερή αίρεση που ονομάσθηκε «Αρειανισμός» και αρνιόταν την θεότητα του Χριστού. Όμως, οι Απόστολοι, οι Πατέρες, οι Μάρτυρες έδωσαν και την ίδια τους την ζωή, προκειμένου να διακηρύξουν ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο Αληθινός Θεός, μαζί με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα, και έτσι κάθε ένας που πιστεύει ορθά σε Αυτόν γίνεται υιός του Θεού, σύμφωνα με την δωρεά του Θεού.
Έπειτα, οι Τρεις Ιεράρχες μόχθησαν με όλες τους τις δυνάμεις για να βοηθήσουν τους ανθρώπους να εννοήσουν ότι χωρίς την αληθινή αγάπη καταστρέφεται εύκολα η ενότητα μεταξύ των ανθρώπων. Γι’ αυτό οι ίδιοι έγιναν έμψυχες εικόνες αγάπης και μάλιστα υπέστησαν πολλές θλίψεις και κακουχίες εξαιτίας της προσηλώσεώς τους σε έργα αληθινής αγάπης. Λόγου χάριν, αναφέρεται ότι ένας από τους λόγους για τους οποίους εξορίσθηκε στα βάθη της Ασίας από την τότε πολιτική εξουσία ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος ήταν ότι ίδρυσε λεπροκομεία κοντά σε εκτάσεις πλουσίων γαιοκτημόνων, οι οποίοι ζημιώθηκαν οικονομικά. Βλέπετε, σε κάθε εποχή, η ενότητα, η αγάπη, η φιλία απειλούνται από τα οικονομικά συμφέροντα, από τον εγωισμό, από τους πολέμους και τις διαμάχες.
Όμως, οι άνθρωποι λησμονούν ότι διασπώντας την ενότητα, καταργώντας την ειρήνη και την αγάπη, βλάπτουν ανεπανόρθωτα τον ίδιο τον εαυτό τους. Γιατί κανείς δεν μπορεί να υπάρξει μόνος του. Υπάρχουμε σε σχέση και αναφορά με τον Θεό και τον συνάνθρωπο. Και γι’ αυτό η ζωή μας έχει μοναδική αξία, νόημα και περιεχόμενο. Το δώρο της ζωής μάς δόθηκε για να μάθουμε ότι χωρίς τον αγώνα για συνύπαρξη, αυτοκαταργείται η ύπαρξη· χωρίς την ενότητα επέρχεται ο μαρασμός και ο ξεπεσμός του ανθρώπου.
Αγαπητά μας παιδιά,
Σε μία εποχή σαν την δική μας, στην οποία με θλίψη βλέπουμε τις τραγικές συνέπειες της απομακρύνσεως του ανθρώπου από την πίστη, την Εκκλησία και τον Θεό· σε μία εποχή στην οποία οι άνθρωποι θέτουν το Ευαγγέλιο της ειρήνης, της ενότητας, της αγάπης στο περιθώριο της ζωής τους, γιατί αγνοούν την ευεργετική του επίδραση και δύναμη στην διαμόρφωση της ανθρώπινης συνειδήσεως, εμείς ας παραμείνουμε ενωμένοι με τον Χριστό και μεταξύ μας, όπως οι Τρεις Ιεράρχες. Ας διατηρήσουμε ζωντανή την φλόγα της πίστεως και ας την μεταδίδουμε και στους άλλους με τα έργα και τον λόγο μας· με την ζωή και το ήθος μας· με την αγάπη και την ενότητά μας. Αυτό δεν έπραξαν και οι Τρεις Ιεράρχες; Υπήρξαν κάποτε και αυτοί παιδιά. Αντιμετώπισαν τις δυσκολίες κάθε περιόδου της ανθρώπινης ζωής. Ταλαιπωρήθηκαν αφάνταστα από αυτό που ονομάζουμε «κατεστημένο». Όμως στάθηκαν όρθιοι, ενωμένοι, δυνατοί· καθότι η ζωή τους στηριζόταν στην Πέτρα, στον Βράχο της πίστεως, που ονομάζεται Ιησούς Χριστός.
Σας ευχόμαστε στον Χριστό να θεμελιώνεται και η δική σας ζωή. Να έχετε αγάπη, επιθυμία για ενότητα και συναλληλία· για να κυριαρχήσει κάποτε στον κόσμο μας η πολυπόθητη ειρήνη, η καταλλαγή, η συμφιλίωση.
Σας ευχόμαστε επίσης, να προοδεύσετε στις σπουδές σας και, εν γένει, στην ζωή σας και να γίνετε φάροι φωτεινοί, άνθρωποι αληθινοί, όπως έλεγε και ο αρχαίος ποιητής Μένανδρος· «Ὡς χαρίεν ἐστ΄ ἄνθρωπος, ὅταν ἄνθρωπος ᾖ!» (Πόσο χαριτωμένος, πόσο όμορφος είναι ο άνθρωπος, όταν είναι άνθρωπος!). Και ας μη λησμονούμε ότι πραγματικά άδειος είναι ο άνθρωπος εκείνος, που είναι γεμάτος μόνον από τον ίδιο τον εαυτό του.”
Μετά πολλών πατρικών ευχών και αγάπης εν Κυρίω
Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ
ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΔΙΑΡΚΟΥΣ ΙΕΡΑΣ ΣΥΝΟΔΟΥ