Ἀριθμ. Πρωτ. 907
+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ,
ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΧΑΡΙΝ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ ΚΑΙ ΕΛΕΟΣ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ, ΣΥΝΤΗΡΗΤΟΥ ΚΑΙ ΚΥΒΕΡΝΗΤΟΥ
ΠΑΣΗΣ ΤΗΣ ΚΤΙΣΕΩΣ
ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
* * *
Ἀδελφοί καί τέκνα ἐν Κυρίῳ εὐλογημένα,
Ἡ κοινή Μήτηρ πάντων τῶν Ὀρθοδόξων, ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, τό Σῶμα τοῦ αἰωνίου Κυρίου, τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἱερουργεῖ φιλοστόργως διά πασῶν τῶν ἐνεργειῶν αὐτῆς, μάλιστα δέ διά τῆς Θείας Εὐχαριστίας καί τῆς προσφορᾶς τῶν δώρων Αὐτοῦ πρός τόν Δημιουργόν αὐτῶν, τό μυστήριον τῆς σωτηρίας τῶν τέκνων αὐτῆς. Καί πράττει τοῦτο, ἔχουσα καί ἀποδεικνύουσα τήν ἀπέραντον καί ἀδιάκριτον ἀγάπην πρός πᾶν μέλος αὐτῆς, εἰς τόν βαθμόν κατά τόν ὁποῖον τήν ἐπιδεικνύει καί ὁ ἐπουράνιος Πατήρ ἡμῶν.
Τήν παρουσίαν πάντων τῶν τέκνων της ἔχουσα πάντοτε ἐν τῇ προσευχητικῇ μνήμῃ αὐτῆς ἡ Ἐκκλησία, διατηρεῖ ζωηρόν ἐνδιαφέρον καί μέριμναν διά πᾶν ὅ,τι ἔχει σχέσιν καί ἐπηρεάζει τήν ζωήν αὐτῶν. Διό καί δέν μένει ἀσυγκίνητος καί ἀδιάφορος ἐκ τῆς συνεχιζομένης καταστροφῆς τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος, ἡ ὁποία καθ᾿ ἡμέραν συντελουμένη, ἕνεκα τῆς ἀπληστίας τοῦ ἀνθρώπου καί τῆς ματαίας φιλαργύρου σπουδῆς καί κερδοφορίας, συνιστᾷ ἐν τῇ οὐσίᾳ ἀποστροφήν τοῦ προσώπου τοῦ Κυρίου καί ὡς ἐκ ταύτης ταραχήν τῆς κτίσεως καί διάσπασιν τῆς κορωνίδος τῆς δημιουργίας, τῆς ἀνθρωπίνης ὑπάρξεως καί ἀπειλήν αὐτῆς ταύτης τῆς συνεχίσεως τῆς ζωῆς.
Τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί ἡ ἡμετέρα Μετριότης ἤδη ἀπό πολλῶν ἐτῶν ἀξιολογοῦντες τά σημεῖα τῶν καιρῶν, ἀλλά καί ἐν πιστότητι εἰς τό εὐχαριστιακόν χρέος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἀνεκηρύξαμεν καί ἀφιερώσαμεν τήν 1ην Σεπτεμβρίου ἑκάστου ἔτους, ἀρχήν τοῦ νέου ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους, εἰς ἱκετηρίους καί ἱλαστηρίους δεήσεις ὑπέρ τῆς διαφυλάξεως τῆς κληροδοτηθείσης ἡμῖν δημιουργίας τοῦ Θεοῦ, τοῦ περιβάλλοντος. Κατά τήν ἡμέραν ταύτην, κλίνομεν γόνυ ψυχῆς καί καρδίας καί ἐξαιτούμεθα παρά τοῦ Θεοῦ Λόγου νά ἐπιβλέψῃ φιλανθρώπως ἐπί τήν δημιουργίαν Αὐτοῦ καί, παραβλέπων τάς ἁμαρτίας καί τήν ἀπληστίαν ἡμῶν τῶν ἀνθρώπων, νά «ἀνοίξῃ τήν χεῖρα Αὐτοῦ καί νά πληρώσῃ χρηστότητος τά σύμπαντα» καί νά ἀνασχέσῃ τήν καταστροφικήν πορείαν τοῦ κόσμου.
Εἶναι βεβαίως ἀληθές, ὅτι κατά τάς τελευταίας δεκαετίας ἐπετεύχθη σημαντική πρόοδος, οὐχί βεβαίως ἐπαρκής, εἰς τόν τομέα τῆς προστασίας τοῦ περιβάλλοντος, μέ τήν διαρκῆ εὐαισθητοποίησιν τῆς κοινῆς γνώμης, τήν λῆψιν προληπτικῶν καί ἀνασταλτικῶν μέτρων, τήν λειτουργίαν προγραμμάτων ἀειφορίας, τήν στροφήν πρός ἠπίας μορφῆς πηγάς ἐνεργείας καί πολλά εἰσέτι καρποφόρα καί ἀξιόλογα μέτρα καί δράσεις, εἰς ἅς συνέβαλον καί αἱ προσπάθειαι καί ἡ μέριμνα τῆς Μητρός Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐν συνεργασίᾳ καί μετά διεθνῶν οἰκολογικῶν ἱδρυμάτων καί ὀργανισμῶν.
Ἑορτάζοντες καί ἐφέτος τήν ἑορτήν τῆς Βυζαντινῆς Ἰνδικτιῶνος καί εἰσερχόμενοι εἰς ἕνα νέον ἐνιαυτόν τῆς χάριτος τοῦ Κυρίου, ἀπευθυνόμεθα πρός τό εὐλογημένον Ὀρθόδοξον πλήρωμα καί πρός τόν κόσμον ὅλον καί καλοῦμεν πάντας εἰς συνεχῆ ἐπαγρύπνησιν, εὐαισθητοποίησιν καί συστράτευσιν τῶν δυνάμεων πρός ἐπιστροφήν εἰς μίαν κατάστασιν, ἄν ὄχι εἰς τήν πρωτόπλαστον ἀπολύτως εὐχαριστιακήν καί δοξολογικήν, ἀλλά τοὐλάχιστον εἰς ἀποπνέουσαν τήν χάριν καί τό ἔλεος τοῦ Κυρίου.
Ἡ ἄνευ φραγμῶν ληστρική ἐκμετάλλευσις τῶν φυσικῶν πόρων τῆς δημιουργίας, ἀποτελοῦσα τήν κυρίαν αἰτίαν καταστροφῆς τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος, εἶναι κατά τήν μαρτυρίαν τῆς θεολογίας, τῆς τέχνης καί τῆς λογοτεχνίας ἀποτέλεσμα πτώσεως τοῦ ἀνθρώπου, παρακοῆς πρός τήν ἐντολήν τοῦ Κυρίου καί μή συμμορφώσεως πρός τό Θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Ἡ Ἐκκλησία παρέχει τό ἀντίδοτον διά τήν θεραπείαν τῶν οἰκολογικῶν προβλημά-των, καλοῦσα τούς πάντας εἰς ἀποκατάστασιν τῆς εἰκόνος τοῦ Θεοῦ εἰς τό ἀρχαῖον, τό πρωτότυπον κάλλος. Ἡ ἀνόρθωσις τῆς πεπτωκυΐας φύσεως τοῦ ἀνθρώπου, τῇ ἐπιπνοίᾳ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί τῇ μετοχῇ εἰς τάς δωρεάς αὐτοῦ, ἀποκαθιστᾷ καί τήν ἁρμονικήν σχέσιν τοῦ ἀνθρώπου μέ τήν κτίσιν καί τήν δημιουργίαν, τήν ὁποίαν ἐποίησεν ὁ Θεός πρός χαράν, τέρψιν καί ἀπόλαυσιν αὐτοῦ, ἀλλά καί ἀναγωγήν αὐτοῦ εἰς τόν Ἴδιον, τόν Πλάστην.
Ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία καλεῖ ἡμᾶς «ἐπεξεργάσασθαι ἐν Λόγῳ Θεοῦ καί Πνεύματι ζωοποιῷ τόν ξύμπαντα κόσμον», ὡς ὁ σήμερον ἑορταζόμενος Ἅγιος Συμεών ἐν τῷ στύλῳ, καί ἀπό τῶν αἰσθητῶν καί φυσικῶν νά ἀναβαίνωμεν εἰς τά «μετά τά φυσικά» καί νά κύπτωμεν εἰς «τά τῆς θεολογίας ἁπλᾶ καί ἀπόλυτα μυστικά θεάματα», ὥστε ἀπό τῆς κτίσεως νά ἀναγώμεθα εἰς τόν Κτίστην.
Ἡ ἐνοικοῦσα ἐπίπνοια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι αὐτή ἡ ὁποία θεοῖ τόν μέτοχον αὐτῆς καί ἑνοποιεῖ συγχρόνως τόν ἄνθρωπον μέ τό περιβάλλον αὐτοῦ, ὥστε νά αἰσθάνεται αὐτό ὡς μέρος τοῦ ἑαυτοῦ του καί νά σέβεται αὐτό ὡς κάτι τό ἱερόν, χωρίς νά παρασύρεται εἰς καταχρήσεις καί ὑπερβολάς.
Ὁ σεβασμός καί ἡ τροφή τοῦ ἀνθρώπου ἐκ τοῦ φυσικοῦ κόσμου ἀσφαλῶς καί δέν ἐπιτυγχάνεται διά τῆς ἀπλήστου χρήσεως αὐτοῦ, ἀλλά διά τοῦ σεβασμοῦ αὐτοῦ, δηλαδή τοῦ ἀλληλοσεβασμοῦ τοῦ ἀνθρώπου πρός τόν συνάνθρωπον, τοῦ ἀνθρώπου πρός τά ἔμβια ὄντα, ἀλλά καί τά ἔχοντα ἰκμάδα καί προσφοράν ζωῆς «καλά λίαν» καί ἐν σοφίᾳ καί ἁρμονίᾳ πλασθέντα μόνῳ τῷ λόγῳ τοῦ Κυρίου ὁρατά τε καί ἀόρατα στοιχεῖα τῆς φύσεως. Τοιουτοτρόπως θά δυνηθῶμεν νά πίωμεν ὕδωρ ἐκ τῆς ζωοποιοῦ πέτρας, νά βλέπωμεν τόν αἰσθητόν ἥλιον καί ἀναγώμεθα εἰς τόν νοητόν ἥλιον τῆς δικαιοσύνης, νά ἀτενίζωμεν τόν ὑλικόν στῦλον τοῦ Ὁσίου Συμεών καί νά βλέπωμεν τόν ἀληθινόν στῦλον τοῦ φωτός, νά βλέπωμεν τάς νεφέλας τῶν ὑδάτων μέ στόχον νά εἰσέλθωμεν εἰς τήν νεφέλην τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, εἰς τήν κατάπαυσιν, ὅπου πρόδρομος ὑπέρ ἡμῶν εἰσῆλθε Χριστός, νά σπουδάσωμεν ἀπογραφῆναι μετά τῶν πρωτοτόκων εἰς τήν ἐν οὐρανοῖς Ἐκκλησίαν. Μόνον ὑπό τοιοῦτον φρόνημα κινούμενοι, ἐν σεβασμῷ τῆς προσφορᾶς ἑκάστου ἐμβίου ὄντος καί φυτοῦ εἰς τήν παγκόσμιον λειτουργίαν τῆς ζωῆς, θά ἐπιλύσωμεν αὐτομάτως διά τῆς Θείας Χάριτος καί ὄχι διά τῆς ἀνθρωπίνης ἀδυνάμου βίας πάντα τά περιβαλλοντικά μας προβλήματα. Τό μήνυμα τοῦτο ζωῆς, εἶναι μήνυμα ὑποχρεώσεως νά συνεχίσωμεν τόν πνευματικόν ἀγῶνα καί τήν προσπάθειαν, προσευχόμενοι, προτρεπόμενοι, παρακα-λοῦντες, ἱκετεύοντες, ἐφιστῶντες τήν προσοχήν πάντων εἰς τήν ἀναγκαιότητα προστασίας ἡμῶν αὐτῶν ἀπό τῆς ἐπερχομένης ὀργῆς ἐπί τήν κτίσιν λόγῳ τῆς ἀλλοιώσεως αὐτῆς.
Ἡ συνεχής προσήλωσις τοῦ ἀνθρώπου εἰς τά γήϊνα καί φθαρτά εἶναι ἡ προκαλοῦσα καί τά προβλήματα εἰς τήν δημιουργίαν, καθότι, ὅσον περισσότερον στρεφόμεθα εἰς τήν γῆν, τόσον περισσότερον ἀπομακρυνόμεθα τοῦ οὐρανοῦ καί τοῦ Θεοῦ.
Τήν ὀφειλετικήν καί σωτηριώδη δέσμευσιν αὐτῆς ὑπέρ τῆς προστασίας τοῦ περιβάλλοντος καί τῆς συνεχίσεως ἐν πνευματικῇ καί ὑλικῇ ἀκμῇ τῆς ἐπί τοῦ πλανήτου ἡμῶν ζωῆς, τοῦ κόσμου τοῦ Θεοῦ, ἀναλαβοῦσα ἐν φόβῳ Θεοῦ ἡ Μήτηρ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία καί καλλιεργοῦσα ἀδιαλείπτως, μελετᾷ τήν πραγματοποίησιν Οἰκολογικοῦ Συνεδρίου κατά τόν προσεχῆ Ἰούνιον ἐν τῇ ἕδρᾳ αὐτῆς ἐπί τοῦ θέματος «Θεολογία, Οἰκολογία καί Λόγος: διάλογος διά τό περιβάλλον, τήν λογοτεχνίαν καί τάς τέχνας». Στόχος αὐτοῦ ἡ ἀφύπνησις τῆς παγκοσμίου συνειδήσεως ἐπί τῆς εἰδικῆς καί ἰδιαιτέρας σημασίας πτυχῆς τῆς ἠθικῆς καί πνευματικῆς διαστάσεως τῆς οἰκολογικῆς κρίσεως καί τῆς ἐπαναφορᾶς τοῦ περιβάλλοντος εἰς τό «ἀρχαῖον κάλλος», τό φυσικόν, τό ἱερόν, τό ἅγιον, τό τέλειον, ὡς ἐξῆλθεν ἐκ τῶν χειρῶν τοῦ τεχνουργήσαντος αὐτό Θεοῦ Λόγου, εἰς ἀπόλαυσιν καί τροφήν ἡμετέραν, μετά ἰδιαιτέρων ἀναφορῶν εἰς τήν σχέσιν αὐτοῦ πρός τήν τέχνην καί τήν λογοτεχνίαν.
Ἔχοντες «ἐν ἑαυτοῖς ἀπαράθραυστον τήν μνήμην τῶν κριμάτων» τοῦ Κυρίου, μαρτυροῦμεν ἀπό τοῦ Ἱεροῦ τούτου Κέντρου τῶν πανορθοδόξων τοῦ λόγου τό ἀληθές καί ἐφιστῶμεν τήν προσοχήν πάντων ἐπί τῶν ἐπαπειλουμένων δεινῶν, τά ὁποῖα ἡ Χάρις τοῦ Κυρίου ἐκ φιλανθρώπου προνοίας ἀσφαλῶς δέν θά ἐπιτρέψῃ, καλοῦντες τούς πάντας εἰς ἐπιστράτευσιν πρός καί διά τῆς προστασίας τοῦ περιβάλλοντος ἡμᾶς κόσμου ἐπιστροφήν εἰς τήν Πηγήν τῆς Ζωῆς, ταῖς πρεσβείαις τῆς Ὑπεραγίας ἡμῶν Θεοτόκου τῆς Παμμακαρίστου, τοῦ Ὁσίου Συμεών τοῦ Στυλίτου καί πάντων τῶν Ἁγίων. Ἀμήν.
͵βιδ΄ Σεπτεμβρίου α΄