ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ
ΧΑΡΙΤΙ ΘΕΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ
ΙΕΡΙΣΣΟΥ, ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ ΑΡΔΑΜΕΡΙΟΥ
___________
Ἀρ. Πρωτ.: 731 Ἐν Ἀρναίᾳ τῇ 4ῃ Δεκεμβρίου 2023
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
(Ὑπ’ ἀριθμ. 5)
Πρός
τόν Ἱερό Κλῆρο,
τίς Μοναστικές Ἀδελφότητες,
καί τόν φιλόχριστο Λαό
τῆς καθ’ Ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Ἀδελφοί μου καί τέκνα μου ἐν Κυρίῳ πολυφίλητα,
Σήμανε Χριστούγεννα καί βρισκόμαστε καί πάλι μπροστά ἀπ’ τό Μυστήριο τό Μέγα πού σάν κοσμογονικός “σεισμός” συνετάραξε τά “θεμέλια” τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ Σύμπαντος Κόσμου. Μέ ἑτοιμασίες ἡμερῶν καί προετοιμασίες ἐβδομάδων – ἄν ὄχι μηνῶν – περιμένουμε νά ὑποδεχθοῦμε, ὄχι ὅμως καί νά δεχθοῦμε σέ βάθος, τή μοναδική στήν ἀνθρώπινη ἱστορία Γέννηση τοῦ Θεανθρώπου. Γέννηση πού ὀκτακόσια χρόνια πρίν τήν πραγμάτωσή Της ἄνδρες πλήρεις Πνέυματος Ἁγίου “πολυμερῶς καί πολυτρόπως” (Ἑβρ. α΄,1) προεφήτευσαν μέ καταπληκτική ἀκρίβεια καί ὅπως λέει ὁ Μέγας Βασίλειος, ἔγιναν τά κάτοπτρα, οἱ καθρέπτες τῆς Θείας αὐτῆς ἐνέργειας καί παρέμβασης στόν χωροχρόνο. Γιά νά γράψει ἐμφαντικότατα ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ ἁγιορείτης· «φανερῶς οἱ θεῖοι προφῆτες διά Πνεύματος Ἁγίου ἐπροεφήτευσαν τήν ἔνσαρκον παρουσίαν τοῦ Ἐμμανουήλ». Οἱ ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, ἑρμηνεύοντας ἁγιοπνευματικά βεβαίως, τό “γιατί” αὐτῆς τῆς “θεοενέργειας”, μιλοῦν ξεκάθαρα γιά τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο πού τήν ὀνοματίζουν “μανική” κι “ἐκστατική”.
Λοιπόν, σήμερα – τί ὑπέροχη κουβέντα γιά τήν Ἐκκλησία – χαμογελοῦν οἱ Οὐρανοί γι’ αὐτή τήν Ἔλευση, μά παράλληλα ἡ γῆ αἱματοκυλιέται. Ψάλλουν τό “ἐπί γῆς εἰρήνη” ἄγγελοι καί ἄνθρωποι καί ὁ ὀρυμαγδός καί ἡ κλαγγή τῶν πολυβόλων, τῶν ἔξυπνων βομβῶν διασπορᾶς, τῶν ὀβίδων, τῶν ρουκετῶν καί τῶν πυραύλων σκορπᾶ τό θανατικό στούς πολύπαθους ἀνθρώπους: στό Κίεβο, στήν Κριμαία, στή Μέση Ἀνατολή, στή Γάζα, στά κιμπούτς τοῦ Ἰσραήλ καί σ’ ἄλλες γωνιές τῆς γῆς. Οἱ “οὐρανοί ἀγάλλονται”, ψελλίζουν κάποια χείλη κι ἡ γῆ ὀδυνᾶται ἀπαντοῦν ἄπειρα στόματα μέ κομμένα χέρια καί πόδια, μέ νεκρούς ἄταφους, ὀρφανεμένες φωνές, ἀπ’ ἐδῶ καί ἀπ’ ἐκεῖ τῆς πρώτης γραμμῆς τοῦ πολέμου καί τῆς ἀντάρας.
“Χριστός γεννᾶται, δοξάσατε” στίς Ἐκκλησιές μας τή σωτήρια αὐτή νύχτα ἀκούγεται, καί τό ἀγκομαχητό τῶν ἀνθρώπων καί τῶν Λαῶν σκιάζει καί “συννεφιάζει” τό μήνυμα τῆς ἐλπίδας. Κρατῆρες ὑψώνονται μέ καλό κρασί γιορταστικό στά σπίτια τῆς χαρᾶς κι ἡ εὐωχία τῆς διασκέδασης ἐμποδίζει ν’ ἀκουστοῦν οἱ οἰμωγές, οἱ κραυγές ἀπελπισίας κάποιων παιδιῶν πού μέσα σέ νοσοκομεῖα χτυπιοῦνται ἐπιλεκτικά ἀπό πυραύλους ἀκριβείας, γιατί λένε πώς τά χρησιμοποιοῦν σάν ἀνθρώπινες ἀσπίδες, ὥστε νά κρύψουν τά πρόσωπα καί τά ἀρχηγεῖα τους τρομοκράτες ἀδίστακτοι ἤ παιδιῶν πού χάνουν τή ζωή τους γιά λίγο ψωμί κι ἕνα τριαντάφυλλο, σημάδια τῆς ἐλευθερίας καί συμβολισμοί τῆς ἀγάπης…
Ναί, χαμογελοῦν οἱ Οὐρανοί χαμόγελο σωστικό, ἀλλά σκυθρωπιάζουν οἱ ἄνθρωποι. Λάμπει τό ἀστέρι τῆς Βηθλεέμ σέ κατασκότεινες ψυχές κι οἱ ἐπιστήμονες ψαχουλεύουν νά βροῦν λόγους γιά νά ἀμφισβητήσουν τό θαῦμα. Γεννιέται ὁ Θεός κι ὁ ἄνθρωπος στέκεται ἀρνητής σ’ αὐτή τήν Ἔλευση – δέν διστάζει μάλιστα νά θυσιάσει καί κάποιες χιλιάδες γεννημένα νήπια ἤ ἀγέννητα ἔμβρυα τοῦ “Ἡρώδη”, ἔργο χιλιοπαιγμένο, στόν φόβο τῆς ἀλήθειας καί τοῦ δικαιωματισμοῦ τοῦ ἀνθρώπου. Οἱ Δυνάμεις τῶν Οὐρανῶν ἀπό τό θαῦμα ἐκπλήσσονται – οἱ στρατιές τῶν ἀνθρώπων στό σκοτάδι βυθίζονται, βαφτίζοντας τό σκοτάδι πρόοδο. Χαμογελοῦν οἱ Οὐρανοί κι ἡ γῆ στοῦ θανάτου τό σοκάκι πορεύεται. Ἐμεῖς οἱ σταυρωτές της, ἐμεῖς οἱ δήμιοί της κι ἐμεῖς τά θύματά της. Αἰσιοδοξίας μήνυμα οἱ ποιμένες μετέφεραν, δυστυχίας ἄγγελμα οἱ ἄνθρωποι τό ἔκαναν. “Χρυσόν καί λίβανον καί σμύρναν” στόν Θεό προσφέραμε, “αἷμα καί πῦρ καί ἀτμίδα καπνοῦ” οἱ Χῶρες πού τά προσέφεραν.
Γι’ αὐτή τή Γέννηση οἱ οὐρανοί χιλιάδες χρόνια κοιλοπονοῦσαν, αὐτή τή Γέννηση οἱ ἄνθρωποι ἄλλον τόσον καιρό προσδοκοῦσαν. Περίμεναν τόν ἐρχομό Ἐκείνου γιά νά διαλυθοῦν τά μαῦρα κι ἀνταριασμένα σύννεφα πού ἀγκάλιαζαν τή γῆ καί πλάκωναν τίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων τά βουνά τῆς ἀμαρτίας. Αὐτοί πού Τόν περίμεναν ξεσηκώθηκαν, ὄχι ὅμως γιά νά Τόν ὑποδεχθοῦν ὡς σωτήρα ἀλλά γιά νά Τόν θανατώσουν, γιατί δέν ἄντεχαν τό θαῦμα. Δέν ἄντεχαν νά βλέπουν τούς νεκρούς νά ἀνασταίνονται, ἀσθενεῖς νά θεραπεύονται, τυφλούς νά ἀναβλέπουν, χωλούς νά περπατοῦν, κατάκοιτους νά ἐγείρονται, δαιμονισμένους νά σωφρονοῦνται, διῶκτες νά μαρτυροῦν, ἁμαρτωλούς ν’ ἁγιάζονται, πλούσιους νά πτωχεύουν, γιατί ἀνακήρυξαν τό “δίδοναι μακάριον τοῦ λαμβάνειν” , δούλους νά ἐλευθερώνονται. Δέν μποροῦσαν ἤ δέν ἤθελαν νά νοήσουν ὅτι ὁ γιός τῆς Μαρίας θά μποροῦσε νά ἦταν ὁ “Υἱός τοῦ Θεοῦ”. Καί μπορεῖ τότε νά σώθηκε ἡ προσδοκία τοῦ κόσμου ἀπ’ τό λεπίδι τοῦ Ἡρώδη, δέν γλύτωσε ὅμως ἀργότερα ἀπ’ τά, κατά τά ἄλλα, “πλυμένα” χέρια τοῦ Πιλάτου. Κι ἐμεῖς ἀγανακτισμένοι, δῆθεν, γιά κείνη τή Θεοκτονία, Τόν περιμένουμε ν’ ἀναστηθεῖ γιά νά Τόν ξανασταυρώσουμε μέ τίς ἐλεύθερες ἐπιλογές μας, μέ τή ζωή μας. Σάν νά εἶχε δίκιο ὁ Βάρναλης, ὅταν ἔγραφε: «Χίλιες φορές νά γεννηθεῖς τόσες θά σέ σταυρώσουν»!
Στή γέννηση αὐτή “κενοῦται”, ἀδειάζει, μικραίνει, πτωχεύει, κατεβαίνει ὁ Θεός κι ἀνακαινοῦται ὁ ἄνθρωπος. Ὅπως χαρακτηριστικά σημειώνει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός «Ὅλον γάρ ὅλος ἀνέλαβέ με, καί ὅλως ὅλῳ ἡνώθη, ἵνα ὅλῳ τήν σωτηρίαν χαρίσηται “τό γάρ ἀπρόσληπτον ἀθεράπευτον”», δηλάδή, «Ὅλος αὐτός (ὁ Χριστός μας) μέ προσέλαβε ὁλόκληρο κι ἑνώθηκε ὅλος μέ ὅλον ἐμένα, γιά νά χαρίσει σ’ ὅλον ἐμένα τή σωτηρία· γιατί, ὅπως παρατηρεῖ ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, “αὐτό πού εἶναι ἀπρόσληπτο μένει κι ἀθεράπευτο”». Ὅλους καί ὅλα τῶν ἀνθρώπων προσέλαβε ὁ Κύριός μας, γιά νά θεραπεύσει ὅλους καί ὅλα!
Γι’ αὐτή τή γέννηση χαμογελοῦν οἱ Οὐρανοί καί στό χαμόγελο ἀπαντοῦν οἱ ἄνθρωποι μέ αἷμα καί μίσος. Στίς Ἐκκλησιές μας χίλια κεριά ἀνάβονται, στίς ἱστορημένες Γεννήσεις μύριες ψυχές προσεύχονται, στά χριστουγεννιάτικα δέντρα πολύχρωμα φωτάκια κρέμονται: «χίλια φῶτα, μύρια φῶτα, μά δέν εἶναι τό φῶς», κατά τόν νεοέλληνα ποιητή. Στήν Ἅγια αὐτή Νύχτα τή Χριστουγεννιάτικη, στή Νύχτα τή γιομάτη προσδοκίες, ἐναποτίθενται στά πόδια τοῦ Θείου Βρέφους καί περιμένουν τό θαῦμα οἱ “σακατεμένες” ἀνθρώπινες ἐλπίδες καί περιμένουν τό θαῦμα, τό θαῦμα τῆς ἀνύψωσης τοῦ γήϊνου, τοῦ πηλοῦ, τοῦ ἀνθρώπινου στό ὕψος τῆς θέωσης τοῦ ἀνθρώπου. Οἱ ἄλλοι, ὅσοι μένουν συνεσταλμένοι στόν τύπο μιᾶς γέννησης καί δέν μπαίνουν στήν οὐσία τῆς ἀναγέννησης, περιμένουν τά Χριστούγεννα ἀλλά χωρίς Χριστό, τή Σπηλιά χωρίς τό Βρέφος, τήν Ἅγια Νύχτα χωρίς τ’ ἀστέρι, τούς ποιμένες χωρίς τό θαῦμα, τούς Μάγους χωρίς τά δῶρα, τούς Οὐρανούς χωρίς τούς Ἀγγέλους, τούς ἀνθρώπους χωρίς τήν κυρά Παναγιά, χωρίς τό χαμόγελο τῆς μετοχῆς στό Θεῖο κι Οὐράνιο, ἀφοῦ εἰδικά σήμερα, ἕνα χαμόγελο μπορεῖ νά γίνει ἕνα Νυχτερινό Καταφύγιο πού θά γλιτώσει κάποιους ἀνθρώπους ἀπ’ τοῦ χιονιᾶ τήν παγωνιά καί τοῦ λογικοῦ τήν παραλογιά καί τήν ἀκαμψία…
Ἀδελφοί,
Παρακαλῶ – παρακαλέσατε καί Σεῖς τόν νεογέννητο Χριστό μας – νά γίνει κουράγιο, δύναμη, ἐλπίδα, ξεκούραση τοῦ λογισμοῦ καί τοῦ λογικοῦ καί κυρίως νά γίνει Ἀνατολή τοῦ Ἥλιου τῆς Δικαιοσύνης, δηλαδή φεγγοβολή τοῦ Ἁγιοτριαδικοῦ Φωτός γιά νά ζήσει ὁ Κόσμος, γιά νά εὐδοκιμήσει ἡ ἐλπίδα τῆς σωτηρίας πού ἀπ’ τό Σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ “ἀνέθορεν”!
ΑΔΕΛΦΟΙ ! ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΤΕΧΘΗ!
ΑΛΗΘΩΣ ΕΤΕΧΘΗ!
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ2023
Μέ ἄπειρες χριστονοσταλγικές εὐχές καί ἀσπασμούς
Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΣΑΣ ΠΑΤΕΡΑΣ
† Ὁ Ἱερισσοῦ, Ἁγίου Ὄρους καί Ἀρδαμερίου
ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ
Η ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΣΕ PDF