Στις 2 του μηνός Νοεμβρίου 1912 ο Ανθυπολοχαγός Ιωάννης Αλεξάκης μπήκε στην Αρναία νικηφόρος για να μεταδώσει το μήνυμα της ελευθερίας από τον Τουρκικό ζυγό στη Χαλκιδική. Ήταν Επικεφαλής Ουλαμού που ανήκε στο Α’ Ανεξάρτητο Τάγμα Κρητών με Διοικητή τον Ταγματάρχη Γεώργιο Κολοκοτρώνη που πήρε διαταγή να προωθηθεί ανατολικά από τη Θεσσαλονίκη για να απελευθερώσει τη Χαλκιδική και το Άγιο Όρος. Ο ηρωικός εκείνος Αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού σαν μπήκε στην Αρναία μπροστά από τους Άρχοντες του Τόπου και τον αείμνηστο Μητροπολίτη Ιερισσού κυρό Σωκράτη Σταυρίδη απευθυνόμενος στον λαό είπε: “Αδέλφια! Σας εφέραμε την ελευθερία που εποθούσαμεν όλοι οι πρόγονοι και πατέρες σας επί αιώνας. Η χαρά σας είναι και χαρά μας. Θρήνου, ο καιρός πέπαυται. Μη κλαίετε! Ανέτειλεν η αυγή της Ελληνικής Ελευθερίας. Η Μακεδονία ανέστη. Εορτάσατε!”.
Αυτή τη μεγάλη μέρα γιόρτασε και σήμερα, 1η Νοεμβρίου τ.έ., η αρχοντική Αρναία, επί τη μνήμη μάλιστα των Προστατών της Αγίων Κοσμά και Δαμιανού των Αναργύρων εξ Ασίας στον ομώνυμο Ιερό τους Ναό, που σχεδίασε ο πολύς αείμνηστος Καθηγητής Ορλάνδος και στολίζει την ιστορική έδρα της Ιεράς Μητροπόλεως Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαμερίου. Εθνική υπερηφάνεια, συγκίνηση, κατάνυξη και αισθήματα ψυχικής ανάτασης επικράτησαν στο πολυπληθές εκκλησίασμα που προσήλθε στη χάρη των Αγίων Αναργύρων. Άλλωστε είναι κοινή απόφαση όλων των Αρναιωτών, να γιορτάζουν την παλιγγενεσία του Τόπου τους, αντί της 2ας Νοεμβρίου, κατά την γιορτή των Αναργύρων, προς τιμήν των οποίων οι Γυναίκες της Αρναίας το 1919 επί Μητροπολίτου κυρού Σωκράτους ανήγειραν το Παλλάδιο των Αγίων.
Των Ιερών Ακολουθιών προέστη ο Παν.Αρχιμ. π. Χερουβείμ Βελέντζας, Διευθυντής Προσωπικού της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος και Ιεροκήρυξ της Ιεράς Μητροπόλεως Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων.
Τον πλαισίωσαν οι Παν. Αρχιμ. π. Δωρόθεος Ζέρβας, Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως, π. Νικόδημος Δράκος εκ της Ι.Μ. Τρίκκης, π. Ευλόγιος Τσαλαπατάνης, π. Παΐσιος Σουλτανικάς, π. Νικόδημος Κωτινούδης, π. Νικόλαος Τσολούφης και π. Αθανάσιος Σφουγγάρος, ο Αιδ. Πρωτ. του Οικουμενικού Θρόνου π. Ιωάννης Καραγιάννης, Διευθυντής Γραφείου Στρατιωτικών Ιερέων ΑΣΔΗΜ, ο Εφημέριος του πανηγυρίζοντος Ναού Παν. Αρχιμ. π. Αμφιλόχιος Χάϊτας, που τόσο πολύ κοπίασε για την ευπρέπεια του Ιερού Ναού και του περιβάλλοντος αυτόν προαυλείου χώρου και ο Διάκονος π. Χρυσόστομος Κοτίδης εκ της Ι.Μ. Τρίκκης.
Επικεφαλής του Λαού ήταν ο Βουλευτής κ. Απόστολος Πάνας, ο Δημάρχος Αριστοτέλη κ. Στέλιος Βαλιάνος, η Αντιπεριφερειάρχης κα Κατερίνα Ζωγράφου, ο τ. Υπουργός και Δήμαρχος κ. Χρήστος Πάχτας, ο τ. Βουλευτής Χαλκιδικής κ. Γεώργιος Βαγιωνάς, οι Αντιδήμαρχοι Αριστοτέλη κ.κ. Γεώργιος Θαλασσινός και Μιχαήλ Μάγγος, ο Πρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου κ. Αστέριος Τζιτζιρίκας, η Δημοτική Σύμβουλος κα Ευγενία Γιαννούση, η Πρόεδρος της Αρναίας κα Ειρήνη Γιαννούση, ο Πρόεδρος του Παγχαλκιδικού κ. Ιωάννης Κοτσάνης, ο Πρόεδρος Ξενοδόχων Χαλκιδικής κ. Γρηγόριος Τάσιος, ο Διοικητής Α.Τ. Αρναίας κ. Αναστάσιος Καραπαντάς, εκπρόσωποι του Πυροσβεστικού Κλιμακίου Αρναίας κ.ά.
Τον θείο λόγο εκήρυξε ο π. Χερουβείμ, ο οποίος ιστάμενος επί της Ευαγγελικής Περικοπής της ημέρας, αναφέρθηκε διεξοδικά στην αλήθεια της Εκκλησίας μας και του Ευαγγελίου: ότι δηλαδή η Ιατρική Επιστήμη είναι Χάρις και Δωρεά Αγιοπνευματική στον άνθρωπο που του προσφέρεται ως φιλανθρωπία και ευλογία εκ μέρους του Θεού. Έκανε μάλιστα αναφορά και στην Αρχαία Ελληνική σκέψη και φιλοσοφία όπου και εκεί η ‘’ιατρεία’’ είναι ευλογία του Ουρανού στον άνθρωπο. Και κατέληξε ότι όσοι από μας χειριζόμαστε αυτή την ευλογία και αυτή τη χάρη οφείλουμε να την διαμοιράζουμε στον συνάνθρωπό μας απλόχερα, φιλάνθρωπα και δωρεάν.
Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας ετελέσθη ευχαριστήριος Δοξολογία, κατά τη διάρκεια της οποίας τον πανηγυρικό της ημέρας εξεφώνησε η τ. Διευθύντρια της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ και νυν Αντιπρόεδρος του Παγχαλκιδικού Συλλόγου κα Κοκόνη Ζαμπόκα.
Ακολούθησε η Λιτάνευση των Ιερών Λειψάνων των Αγίων, της περιπύστου και εφεστίου Ιεράς των Εικόνας ανά τις οδούς της παραδοσιακής Αρναίας που σαν μάνα έσκεπε τα παιδιά της υπό τις πτέρυγες της!
Τέλος, στο Μνημείο Απελευθερώσεως της Αρναίας, στην είσοδο της Πόλεως, εψάλη Τρισάγιο υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των απελευθερωτών του τόπου και κατετέθησαν οι νενομισμένοι στέφανοι από τους εκπροσώπους των Αρχών και τη Μαθητιώσα Νεολαία που μετείχε των όλων λαμπρών εκδηλώσεων με τις σημαίες της.
Να σημειωθεί ότι στον Πανηγυρικό αυτό εορτασμό μετείχε και η Εκκλησιαστική Χορωδία Μπράνκο του Λέσκοβατς από την ομόδοξο αδελφή χώρα της Σερβίας, η οποία έψαλε κατά το ύφος και τη παράδοση του φίλου Λαού, καλεσμένη από τον Δήμαρχο Αριστοτέλη κ. Βαλιάνο.
Τα Ιερά Αναλογία ετίμησαν ο Πρωτοψάλτης του Ι.Μ.Ν. Αγίου Στεφάνου Αρναίας κ. Βασίλειος Κοκκαλιάρης, ο Πρόεδρος των Ιεροψαλτών και Πρόεδρος του Δ.Σ. Δήμου Αριστοτέλη κ. Ιωάννης Κέκερης, οι Λαμπαδάριοι κ. κ. Κωνσταντίνος Πνευματικός και Πέτρος Κοτρότσιος μαζί με τους συνεργάτες τους.
