Τό 1943 οἱ Γερμανοί παρέδωσαν στούς Βουλγάρους τήν ἐπιτήρηση τῆς Χαλκιδικῆς καί τοῦ Κιλκίς. Οἱ Χαλκιδικιῶτες ἀναστατώθηκαν μέ τήν εἴδηση, διότι ἤδη εἶχαν γίνει τά ἐγκλήματα τῶν Βουλγάρων σέ Δράμα, Δοξάτο καί Καβάλα. Σκοπός τους ἦταν νά μποῦν στό Ἅγιον Ὄρος καί θά γινόταν μεγάλη καταστροφή. Στίς 23 Ἰουλίου 1943, τήν ἡμέρα πού οἱ Βούλγαροι εἰσέβαλαν στή Χαλκιδική ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ἐμφανίσθηκε σέ μιά χριστιανή τῆς Ἀρναίας, τήν Σουσάνα Τρικκαλιώτου στή θέση Γκόμπελος τοῦ Χολομῶντα καί τῆς εἶπε:
– Μή φοβᾶσθε, θά σᾶς φυλάξω, δέν θά πάθετε τίποτα.
Πράγματι στόν ἕνα χρόνο τῆς Βουλγαροκρατίας στήν Ἀρναία δέν ὑπῆρξε κανένα θῦμα, παρ’ ὅλο πού τά βουνά ἦταν γεμάτα ἀντάρτες πού χτυποῦσαν τούς κατακτητές. Δύο φορές οἱ Βούλγαροι συγκέντρωσαν τούς ἄνδρες στό Σχολεῖο γιά ἀντίποινα. Καί τίς δύο φορές πιστεύουμε, ὅτι μέ παρέμβαση τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ δέν θρηνήσαμε θύματα.
Στό σημεῖο ἐκεῖνο μέ προτροπή τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ, ὁ μακαριστός Μητροπολίτης Κυπριανός τό 1952 ἔκτισε ἐξωκκλῆσι καί καθιέρωσε τήν γιορτή τοῦ Ἁγίου.
Σ’ αὐτό τόν τόπο τό 1999 ὁ μακαριστός Μητροπολίτης Νικόδημος θεμελίωσε τήν γυναικεία Μονή τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ.
Ἀπό τό 1983 τελεῖτο ἑορτή στό τόπο τῆς ἐμφανίσεως καί ἀπό τό 2001 Ἱερά ὑπαίθριος ἀγρυπνία.
Τό 2014 ὁ ὑμνογράφος Χαράλαμπος Μπούσιας συνέθεσε ἀκολουθία τῆς ἐμφανίσεως.
Φέτος ἡ 73η ἐπέτειος τῆς ἐμφανίσεως τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ γιορτάσθηκε ἀπό τήν Ἱερά Μονή του μέ διήμερες πνευματικές ἐκδηλώσεις.
Τήν Παρασκευή 22 τό βράδυ τελέσθηκε ἡ ὑπαίθριος ἀγρυπνία πρός τιμήν τοῦ Ἁγίου στό τόπο ἐμφανίσεως, προεξάρχοντος τοῦ Πρωτοσυγκέλλου καί Πνευματικοῦ καί Ἱδρυτοῦ τῆς Μονῆς Ἀρχιμ. Χρυσοστόμου Μαϊδώνη, μέ τήν συμμετοχή τῶν ἐξ Στανοῦ καταγομένων Παν/του Ἀρχιμ. Δημητρίου Μπίκα, κληρικοῦ τῆς Μητροπόλεως Κιλκισίου καί τοῦ Αἰδ/του Νικολάου Γιαννούλη κληρικοῦ τῆς Μητροπόλεως Λαγκαδᾶ ἀποσπασμένου στό Λουμπουμπάσι τῆς Μητροπόλεως Κατάγκας τοῦ Κογκό.
Τούς ὕμνους τῆς ἀγρυπνίας ἀπέδωσαν ὁ πρόεδρος τοῦ Συνδέσμου Ἱεροψαλτῶν τῆς Μητροπόλεως κ. Ἰωάννης Κέκερης καί οἱ ψάλτες Δημ. Κύρου καί Κων/νος Πνευματικός.
Τήν ἀγρυπνία διηκόνησαν οἱ μοναχές τῆς Μονῆς Ἁγίου Κοσμᾶ μέ τήν εὐθύνη τῆς Ὁσιωτάτης Καθηγουμένης Μαριάμ Μοναχῆς.
Στήν Ἀγρυπνία ἔδωσαν τό παρόν πολλοί χριστιανοί ἀπό τήν γύρω περιοχή καί ὁ Ἀντιδήμαρχος Χαράλαμπος Λαζαρίδης καί ὁ τοπικός σύμβουλος Γιάννης Πανιώρας.
Στό κήρυγμά του ὁ π. Χρυσόστομος ἀναφέρθηκε στήν σχέση τοῦ Προφήτου Ἠλία μέ τόν Ἅγιο Κοσμᾶ. Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς στίς διδαχές του λέει, ὅτι ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος καί ἐνήργησε «ἐν πνεύματι καί δυνάμει Ἠλιού». Τό ἔργο τοῦ προφήτου Ἠλιού τό συνεχίζουν ὅσοι ἔχουν τό ζῆλο καί τήν διδασκαλία του καί καταλήγει, ὅτι «αὐτά τά δύο μοῦ τά ἐχάρησε ὁ πανάγαθος Θεός». Δηλ. ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς εἶχε τήν συνείδηση, ὅτι ἐκτελεῖ ἔργο Προφήτου Ἠλία.
Στή συνέχεια ἀνέπτυξε τό ζῆλο πού διέκρινε καί τόν προφήτη Ἠλία καί τόν Ἅγιο Κοσμᾶ σύμφωνα μέ τήν διδασκαλία τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου. Ὑπενθύμισε τό σπουδαῖο λόγο τοῦ Χρυσορρήμονος Πατρός «εἷς ἄνθρωπος ζῆλον πεπλησμένος ὀλόκληρον δῆμον δύναται διορθῶσαι».
Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς μέ τό ζῆλο του ἔσωσε τό λαό μας ἀπό τόν ἐξισλαμισμό.
Στό τροπάριό του ὀνομάζεται «ζηλωτής τῶν ἀποστόλων». Γι’ αὐτό καί ὁ Ἅγιος Νικόδημος λέει, ὅτι ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς «ἐστάθη εἰς τόπον Ἀποστολικόν».
Τήν κυριώνυμη ἡμέρα Σάββατο 23 Ἰουλίου τό ἀπόγευμα, στό Μοναστῆρι τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ πραγματοποιήθηκε ἐκδήλωση, ὅπου ἔγινε παρουσίαση τοῦ πρωτότυπου ὀγκώδους βιβλίου τοῦ φιλολόγου κ. Μιχάλη Παντούλα ἀπό τά Ἰωάννινα, «ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ, ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΚΑ 1779-1961».
Τήν ἐκδήλωση χαιρέτησε ὁ Σεβ. Μητροπολίτης μας κ. Θεόκλητος καί ὁ ἀντιδήμαρχος Χαράλαμπος Λαζαρίδης.
Ἡ Ἡγουμένη τῆς Μονῆς μοναχή Μαριάμ καλωσόρισε τούς προσκυνητές καί ὁ φιλόλογος καθηγητής κ. Δημ. Κύρου ἔκανε τήν παρουσίαση τοῦ βιβλίου.
Ὁ Πρωτοσύγκελλος Ἀρχιμ. Χρυσόστομος Μαϊδώνης μίλησε γιά τή σχέση τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ μέ τήν Χαλκιδική. Τό πέρασμα τοῦ Ἁγίου ἀπό τήν Ἀρναία τό 1775, τό κήρυγμα καί τήν προφητεία γιά τήν ἐπελευθέρωσή της ἀπό τούς Τούρκους. Ὑπάρχει παράδοση ὅτι κήρυξε καί στή Μεγάλη Παναγία καί πέρασε ἀπό τό Νεοχῶρι, τό Παλαιόκαστρο καί τό Μελισσουργό. Καθώς καί τήν τιμή τοῦ Ἁγίου στή Χαλκιδική.
Τέλος ὁ συγγραφεύς μίλησε γιά τήν συγγραφή τοῦ βιβλίου καί τήν παρουσίαση τῶν 6 εἰκόνων τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ ἀπό τήν Χαλκιδική καί μάλιστα ὅλες ἀπό τήν Μητρόπολη Ἱερισσοῦ. Δύο εἰκόνες τοῦ 1926 καί 1936 βρίσκονταν στό Ναό τοῦ Ἁγίου Στεφάνου, ὅπου καί κάηκαν κατά τήν πυρκαϊά τοῦ 2005. Δύο ἄλλες τοῦ 1940 καί 1952 βρίσκονται στή Μονή τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ καί προέρχονται ἀπό τόν τόπο ἐμφανίσεως. Μιά τοῦ 1913 βρίσκεται στό Νεοχῶρι καί μία ἄλλη τοῦ 1941 στήν Μεγάλη Παναγία.
Παρόντες στήν ἐκδήλωση ἦταν ἐκλεκτό ἀκροατήριο καί ὁ Παν/τος Ἀρχιμ. Ἀναστάσιος Τοπούζης Ἁγιορείτης καί ἐφημέριος Γοματίου καί ὁ Αἰδ. Νικόλαος Γιαννούλης καί ὁ πιστός φίλος τῆς Μονῆς Αἰδ. π. Δημήτριος Κατσιρμᾶς ἐφημέριος Μαραθούσης.
Παρόντες καί οἱ πιστοί τοπικοί ἄρχοντες, οἱ Ἀντιδήμαρχοι Χαράλαμπος Λαζαρίδης καί Γιάννης Μητροφάνης, ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοτικῆς Κοινότητος Ἀρναίας κ. Γιῶργος Διαμαντούδης καί ὁ Δημοτικός Σύμβουλος Γιάννης Πανιώρας.
Ἔτσι λειτουργικά καί πνευματικά τιμήθηκε ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς σωτήρας τοῦ Ἔθνους καί φύλακας τῆς Ἀρναίας καί τῆς Μονῆς του.
ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ ΚΑΙ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ
Ἡ Χαλκιδική καί ἰδιαίτερα ἡ Μητρόπολή μας, ἡ πρό τοῦ Ἄθω περιοχή εἶναι πέρασμα Ἁγίων.
Ἡ γειτνίαση μέ τό Ἅγιον Ὄρος τήν ἔχει κάνει πέρασμα καί εἴσοδο στό Ἱερό Βῆμα τῆς Ἑλλάδος.
Ἦταν φυσιολογικό νά περάσει ἀπό δῶ καί ὁ Ἄγιος κοσμᾶς, ὁ ὁποῖος ὄργωσε ἀπ’ ἄκρη σέ ἄκρη τόν Ἑλλαδικό χώρο.
Πιστεύουμε ὅτι πέρασε δύο φορές στήν πρώτη (1759 – 1762) καί στήν τρίτη (1775 – 1779).
Ἐγώ πιστεύω ὅτι πέρασε, κήρυξε καί στάθηκε στήν Τρίτη περιοδεία τό 1775.
Ὁ Μάρκος Γκιόλιας συμφωνεῖ σ’ αὐτό ὅπως καί ὁ μακαριστός Αὐγουστίνος καί ἡ Γερόντισσα τῆς Μονῆς Ἁγίου Κοσμᾶ Μεγάλου Δένδρου Αἰτωλοακαρνανίας μοναχή Εὐθυμία (σ. 67)
Ἡ ἐρευνήτρια θεολόγος Στέλλα Οὔτσιου θεωρεῖ ὅτι ὁ Ἅγιος πέρασε ἀπό τή Χαλκιδική στήν πρώτη περιοδεία του ἐρχόμενος ἀπό Παγγαίο δηλ. 1760.
Τό 1763 στή Β΄ περιοδεία του ἐρχόμενος ἀπό τήν Χαλκιδική καί μπαίνει στό Ἄγιον Ὄρος, ὅπου ἀνανέωσε τήν ἄδεια ἀπό τόν Ἡγούμενο τῆς μετάνοιάς του, τῆς Μονῆς Φιλοθέου.
Ἡ παράδοση θέλει νά ἔρχεται καί νά διδάσκει στή Μεγάλη Παναγία καί τήν Ἀρναία.
Στό Χοροστάσι τῆς Μ. Παναγίας ὑπάρχει προσκυνητάρι ὅπου δείχνεται ὁ τόπος τοῦ κηρύγματος. Σώζεται εἰκόνα του 1941.
Ὑπάρχει ἀμυδρᾶ ἡ παράδοση τῆς διαβάσεως ἀπό τό Νεοχῶρι. Ἔτσι δικαιολογεῖται ἡ φορητή μεγάλη εἰκόνα ἀπό τό 1913 στό Ναό τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, ἐνῶ ἡ ἀναγνώριση ἔγινε 20 Ἀπριλίου 1961.
Ὑπάρχει παράδοση τῆς διαβάσεως καί ἀπό τό Στανό.
Στήν Ἀρναία ὑπάρχει ἡ παράδοση, ὅτι κηρύττει στον Ἅγιο Στέφανο. Μάλλον στό παλαιότερο, μικρότερο ναό τοῦ 17ου αἰ., πού ἔχει βρεθεῖ μετά τήν πυρκαϊά.
Μένει στήν Ἀρναία 2 μέρες καί φιλοξενεῖται στήν οἰκογένεια Ἀγγέλου πού παίρνει τό ὄνομα Κοσμᾶ.
Ὅταν φεύγει, οἰ Ἀρνιῶτες τόν ξεπροβοδίζουν κάτω ἀπό τήν Μαθητική Ἑστία στήν ἔξοδο πρός Θεσ/νίκη.
Ἐκεῖ οἱ Λιαριγκοβινοί τόν ρωτοῦν γιά τό «Ποθούμενο» καί ὁ Ἅγιος λέει τήν προφητεία «οἱ ποδιές τοῦ Χολομῶντος θά ἐλευθερωθοῦν ἀναιμωτί. Θά κοιμηθοῦν δοῦλοι καί τό πρωΐ θά ξυπνήσουν ἐλεύθεροι». Γραμμένο στήν εἰκόνα τοῦ 1936 ἀπό τό Σωκράτη.
Στήν προφορική παράδοση προστίθεται ἡ φράση «ὅλος ὁ ντουνιᾶς θά ταραχθεῖ ἀλλά οἱ ποδιές τοῦ Χολομῶντα δέν θά ταραχθοῦν.»
Ὁ π. Ἀθανάσιος Γκατζές, μοῦ εἶπε ὅτι ὁ Ἅγιος πέρασε ἀπό τό Παλαιόκαστρο καί ἀπό Βατοπεδίου. Γι’ αὐτό καί ἁγιογραφήθηκε στό νέο Ναό.
Τέλος, ὑπαρχει προσκυνητάρι στή διασταύρωση τοῦ Μελισσοργοῦ, προφορική παράδοση μιλάει γιά τό πέρασμα τοῦ Ἁγίου ἀπό κεῖ.
Τό ἑπόμενο γεγονός πού καταγράφεται στή Χαλκιδική εἶναι ἡ ἐμφάνιση τοῦ Ἁγίου 23 Ἰουλίου 1943 ἐδῶ στό Γκόμπελο.
1952 κτίζεται τό ἐκκλησάκι καί καθορίζεται τιμή τοῦ Ἁγίου κάθε Λαμπροπαρασκευή.
1960 καταργεῖται ἡ γιορτή.
1983 Ἀναβιώνει ἡ γιορτή τοῦ Ἁγίου στό Γκόμπελο.
1984 στήνεται μεγάλος Σταυρός ἀπό τά παιδιά τοῦ κατηχητικοῦ
1991 φεύγει ὁ π. Χρυσόστομος στήν Ἀλβανία
1993 ἐπιστρέφει μέ τή συμφωνία νά κτισθεῖ τό Μοναστῆρι
1999 θεμελιώνεται
2001 ξεκινᾶ
2009 Ἀνακαινίζεται ὁ τόπος ἐμφάνισης
2010 θεμελιώνεται ὁ ναός τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ
2015 ἐκδίδεται τό βιβλίο τοῦ κ. Μιχάλη Παντοῦλα «Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, τά εἰκονογραφικά 1779 – 1961
Ἀπόψε μέ τήν ἀναφορά μας στόν Ἅγιο Κοσμᾶ μέ τήν εὐκαιρία τῆς ἔκδοσης τοῦ βιβλίου ἀναδεικνύεται ὁ Ἅγιος, κατά τήν ἔκφραση τοῦ κ. Παντοῦλα, «πού κράτησε τή μορφή καί τήν ψυχή τῶν ὀρθοδόξων χριστιανικῶν πληθυσμῶν τῶν Βαλκανίων ἀπείραχτα καί τά δύο καί μέ τό μαρτύριό του ἕνωσε τήν αἰωνιότητα μέ τόν κόσμο».
Αὐτήν τήν ἕνωση αἰωνιότητας καί κόσμου ἀναδείξατε κ. Μιχάλη για νά μείνουν ἀπείραχτη ἡ μορφή καί ἡ ψυχή μας. Σᾶς εὐχαριστοῦμε!
[widgetkit id=496]